Jězor Loch Finlaggan na sewjerowuchodźe kupy Islay je wuznamna městnosć w šotiskich stawiznach. Na jeho kupje Eilean Mòr su powostanki hrodu Finlaggan/Eilean Mòr Castle. Wobtwjerdźeny dom běše něhdy rezidenca a twjerdźizna lordow kupow (Lords ot the Isles) a Clana MacDonald. Jich korjenje sahaja wróćo hač do 12. lětstotka, wučitaš sej z rodopisa. Tón njeje jenož w małym, čestnohamtsce dohladowanym wopytowarskim centrumje přistupny, ale mjeztym tež w interneće. Areal je nimale dwaj kilometraj wot hłowneje dróhi zdaleny. Staw małeje dróhi wuwědomja, zo tu wulke turistiske prudy po puću njejsu. Něšto awtow na parkowanišću před wopytowarskim centrumom wo tym pak swědči, zo so ludźo za mystisku městnosć tola zajimuja. Po wuskej, wuteptanej šćežce podłu pastwy ze stadleškom wowcow z impozantnym boranom dóńdźeš na kupu z powostankami hrodu. Funkcije jednotliwych twarjenjow su wopisane.
Sydnješ-li so z Doris Kasperowej za blido, maš hnydom dobru naladu. Připosłuchaš jej a začuwaš, zo ma wona wutrobu na prawym městnje. Jeje kredo je, ze swojimi začućemi, myslemi a idejemi w bjesadźe z druhimi podobne abo samo samsne ideale a předstawy wo žiwjenju namakać.
Doris Kasperowa njeje we Wojerowskim regionje runjewon njeznata. Wulce woblubowana běše jeje kofejownja w Ćisku, kotruž je wona na statoku swojich předchadnikow zarjadowała a wjacore lěta wjedła. Swoje serbske pozadki a korjenje wona njezataji. Cyle nawopak.
To wona potajkim bě:
149. schadźowanka.
Krótko do wulkeho jubileja prezentowaše režijowy team wospjet program, kotryž zdaše so derje wurunany. Wurunany a na wěste wašnje pokročowanje tradicije schadźowanki. A tola: Někotre inowacije skićeše dwě a poł hodźinje trajacy program tola. Tam bě na přikład
„jointventure“ lěta – zhromadny wustup chóra Prěnjeje serbskeje kulturneje brigady a studentskeho chóra. Chórowu sadźbu z pjera Antonija Matika předstajichu na jara
„Aurora Nights“ rěka nowa party, kotruž wuhotuje Chróšćanski młodźinski klub. Tak čakaše spočatk oktobra w tamnišej wjacezaměrowej hali na młodostnych hudźba wšelakorych Djjow. DJjowej dwójce Hangover Crew přizamkny so dalša z mjenom SimpleXx & Scala. Tohorunja elektroniske zynki poskićowaše DJjowka ACINA. 28lětna Berlinjanka wě wšelake žanry kaž Bass House, G-house a Drum & Bass derje mjez sobu kombinować. Nimo toho je wona hižo na znatych festiwalach, kaž „Airbeat One“, „Sputnik Springbreak“ abo „Sonne Mond Sterne“, swój publikum zahoriła.
Hladajo na titul zarjadowanja „Aurora Nights“ běchu so Chróšćenjo wo wotpowědny jewišćowy wobraz postarali. Tak tworjachu wosebite swěcy a lasery mystisku atmosferu, kotraž měješe na polarne nocy dopominać. Hižo pjatk do „Nocy Awrory“ wotmě so w „Jednoće“ „Ü-30-party“. Tu zapiska kapała „Biba & die Butzemänner“.
Mjeztym hižo 20. raz běše młodźinski klub Konjecy-Šunow k swojej party Němsko-serbskeho přećelstwa (DSF) do Konjec přeprosył. Lětsa steješe wona pod motom „Jězba přez DSF-galaksiju”.
Brěza drěma. Hałužki so we wětřiku kolebaja. Poslednje zežołtnjene łopješka na to čakaja, zo bychu hatnu hładźinu barbnje debili, kotraž kaž škleńca skutkuje, a jej kusk žiwjenja wróćili. Romantiski to wid na hat, hotowacy so na zymski spar. Pod lipu sedźi młoda žona na ławce, kaž dźowka wódneho muža, dołhe włosy we wětřiku wěja, a soni. Wo čim? Snadź wě to młody wobhospodarjer hata na Hórčanskich honach Florian Šołta? Blisko ławki je domčk, w kotrymž w lěću hišće dźiwje kački bydlachu. Tola te tam hižo njejsu. Někajke dźiwje zwěrjo bě sej po nje přišło. Kuna, ptačk – štó to wě? „Přiroda so wšako stara“, wě Florian powědać, kiž sej nimale wšědnje k hatej dojědźe – po puću do Budyšina, hdźež młody Hórčan bydli. Je tomu tak, zo tež ryby to a tamne w zymje trjebaja, štož lajk sej předstajić njemóže. Wězo, karpy, pjerski a druhe ryby podadźa so w tymle počasu do zymskeho měra.
Wukubłanje rybarjow korjeni w starym rjemjesle a ma so po starodawnych tradicijach. Kak pak so na šuli za rybarjow w Rakecach z wukubłanjom młodych rybarjow postupuje? Milenka Rječcyna je so z rybarskim mištrom za wobhospodarjenje hatow (Fischwirtschaftsmeister) Stefanom Wornarjom ze Sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju rozmołwjała.
Kelko wukubłancow tuchwilu maće? A su mjez nimi tež młode žony?
S. Wornar: W aktualnje nowym lětniku mamy 15 wukubłancow. Podobnje je to w 2. a 3. wukubłanskim lěće. Nažel je ličba młodych ludźi za tute powołanje woteběrała. Někotre lěta po přewróće bě tež hižo 40 nowačkow, tak zo dyrbjachmy dwaj lětnikaj zarjadować. Stajnje pak su mjez nimi młode žony, kotrež powołanje rybarki nawuknu.
Zwotkel młodostni přichadźeja?
Hornjołužiska hola a haty je hromadźe ze sewjernej Delnjej Łužicu najwjetša hatna krajina srjedźneje Europy. Cyłkownje wopřijima přestrjeń něhdźe tysac wodźiznow. Tohodla mjenujemy kónčinu tež krajinu tysac hatow. Kaž hižo před něhdźe 800 lětami plahuja ludźo w hatach ryby. A nazymu je za wšitkich rybarjow čas žnjow, hdyž saki z hatow wućahuja.
Ryba je w kónčinje tysac hatow wjace hač strowe, regionalne zežiwidło. Rybarstwo charakterizuje přez lětstotki kulturnu krajinu Łužicy. Tohodla je to kulturne kubło. Njezadźiwa tuž, zo sej tole tež wažimy. Łužiske rybowe tydźenje su za to dobra přiležnosć. Bianka Šeferowa