„Čorno-běłe wotmołwy móžne njejsu“
Rozmołwa wo „misionowanju z mječom“ a namócnej reakciji pohanskich Słowjanow – stawizniska a tola načasna tema
W aktualnym wudaću časopisa ewangelskich Serbow „Pomhaj Bóh“ wěnuje so serbski superintendent na wuměnku Jan Malink česćowanju swjateho Ansverusa a hódnoćenju misionowanja pohanskich Słowjanow. Ansverus bě so w lěće 1038 jako syn bohateju staršeju w Schleswigu narodźił. Jako młodźenc bě do klóštra swjateho Jurja blisko Ratzeburga zastupił, hdźež jeho bórze za abta powołachu. W lěće 1066 nadpadnychu Obodrića měrniwy klóšter a wotwjedźechu mnichow do wotležaneje kónčiny. Jednoho po druhim kamjenjowachu, jako poslednjeho Ansverusa. Něhdźe 400 lět pozdźišo, wokoło 1480, postajichu ludźo křiž na městnje jeho smjerće. Wo tym, kak dźensa z tutymi ambiwalentnymi stawiznami wobchadźeć, je so Marcel Brauman z Janom Malinkom rozmołwjał.
Čuje so do „serbskeje swójby“ přiwzaty
Dieter Wendisch – baletny wučer, nazwučowar a choreograf – zhladuje na 60lětny jewišćowy jubilej
Na lětušim Mjezynarodnym folklornym festiwalu „Łužica“ w Chrósćicach su jeho rejwarki a rejwarjo Smjerdźečanskeho rejwanskeho ansambla na cyle wosebite wašnje počesćili – Dietera Wendischa – a su so jemu zjawnje za wjelelětnu prócu jako nazwučowar, choreograf a přećel dźakowali. Hibićiwy a agilny muž z Budyšina swjeći lětsa swój 60. jewišćowy jubilej a budźe klětu 80 lět. Wón smě na dźěła- a dožiwjenjowpołne žiwjenje zhladować. Narodźił je so Dieter Wendisch 2. oktobra 1944 w Großenhainje. Wuchodźiwši tam 10. lětnik tehdyšeje polytechniskeje wyšeje šule poda so wón na studij wuměłstwoweje reje a rejwanskeje pedagogiki do šule sławneje Gret Palucca w Drježdźanach. Při tym dyrbješe z tym žiwy być, zo njeběchu swójbni runjewon zahorjeni. Jako dźiwadźelnika abo hudźbnika bychu sej syna hišće někak předstajić móhli, ale jako rejwarja?
Sobuzałožer Domowiny a rěčespytnik
Před 150 lětami so delnjoserbski prócowar a sobuzałožer Domowiny Bogumił Šwjela narodźił
Bogumił Šwjela kaž tež hižo jeho nan Kito běštaj wot lěta 1861 hač do lěta 1942 wusahowacaj reprezentantaj a spěchowarjej kultury Serbow w Delnjej Łužicy. Kito Šwjela jako wučer a Bogumił jako farar staj słušałoj do typiskeho, jara małeho kruha akademisce kubłanych, kotřiž so za serbsku kulturu zasadźowachu.
Bogumił Šwjela narodźi so 5. septembra 1873 w Skjarbošću (Schorbus, dźensa dźěl gmejny Drjowk/Drebkau). Jeho nan bě wučer a kantor, wosebje znaty pak jako redaktor „Bramborskeho Serbskeho Casnika“. Jeho mać bě Němka. Serbsko-němsku ambiwalencu w swójbje, kotruž je pozdźišo tež w swojim mandźelstwje dožiwił, wón potajkim derje znaješe. W ródnej wsy bě jako dźěćo hižo postupowacu germanizaciju dožiwił. Po boku nana zezna so młody Šwjela ze zdźěłanymi Serbami, chodźeše na zarjadowanja Maśicy Serbskeje w Choćebuzu a Maćicy Serbskeje w Budyšinje. „To wšykno běšo za mnje něco wjelikego“, dopomni so.
Na slědach wožiwjeneho dźěla wuskokolijateje železnicy w Sakskej ...
Hdyž knježi na dwórnišću Lohsdorf wosrjedź Sakskeje Šwicy tři dny dołho hołk a tołk, potom je tam dwórnišćowy swjedźeń. Přećeljo železnicy a turisća wobdźiwuja stare wuskokolijate lokomotiwy, jězdźa z lokomotiwu IVK 99 608 a připójsnjenymi historiskimi wozami na znowa natwarjenej čarje hač na zastanišćo „An der Glasstraße“.
Wopytowarki, přińdźće w swojej drasće!
Z „drastiwalom“, swjedźenjom tróšku hinašeho razu w Dešnje hnydom na dwaj jubilejej zhladowali
W drasće nalěwo žony tež na namšu chodźa, porno tomu maš serbski modern (naprawo).Wjesnjanka w tutej drasće na měšćanske wiki chodźi. Nalěwo swjedźenska drasta staršich žonowWosebite zarjadowanje z najwšelakorišimi wariantami ludoweje drasty přewjedować, to běchu sej w Domizniskim muzeju Dešno dawno hižo předewzali. Ideja běše, pobrachowaše jenož dosć derje wabjace mjeno, kaž muzejowica Kathrin Šwjelina powěda. To je Kerstin Kossakowa, społnomócnjena za serbske naležnosće wokrjesa Sprjewja-Nysa, namjetowała: „drastiwal“. Kumštny wuraz ze słowow „drasta“ a „festiwal“ je něhdźe 300 ludźi wćipnych sčinił, tak zo přichwatachu minjenu sobotu na łuku za cyrkwju w Dešnje a na areal z mjenom Stary lud. Drastiwal měješe wosebitu składnosć, dwoje narodniny swjećić: 40 lět domizniski muzej a dźesać lět areal pod hołym njebjom Stary lud. Swojorazne narodninske zarjadowanje wotměchu we wobłuku Dołheje nocy muzejow we wokrjesu Sprjewja-Nysa.
Wnučka a prawnučka w Dešnje
Florian Bulank (11. lětnik)Josephina Bretšnajderec (12. lětnik)1. ...
Josephina Bretšnajderec (12. lětnik)
1. Sym 17 lět a bydlu w Budyšinje. 2. W šuli mam w sporće, biologiji a němčinje wosebje wjele wjesela. 3. Rejuju hiphop w towarstwje, spěwam w chórje, přeco zaso raz w dźiwadle sobu hraju a jara rady hudźbu činju. Nimo toho z wulkim zapalom wolejbul hraju. 4. Po šuli chcu so na pućowanje podać a sej swět wotkryć. Što po tym přindźe, je hišće prašenje přichoda.
1. Sym 16 lět stary a bydlu we Wotrowje.
2. Na kóždy pad sport, ale tež matematika a fyzika mje zajimujetej.
3. Sym hižo wot lěta 2009 aktiwny kopar Budissy Budyšin a trenuju tam trójce wob tydźen. Tohorunja hraju wolejbul, wšojedne hač w hali abo w pěsku.
4. Móžu sej předstajić, zo póńdu najprjedy lěto do wukraja, do Kanady. Potom chcu studować, njewěm pak hišće, kotry směr.
Mato Dźisławk (12. lětnik)
1. Ja pochadźam z Chasowa a sym 17 lět stary.
2. Moje najlubše předmjety su sport, matematika a stawizny.
3. Hraju wot 2014 kopańcu za sportowe towarstwo Radwor a druhdy trenuju wolejbul we Worklecach pola tamnišeje Viktorije.
Dowol w dźiwokrasnej Korutanskej
5
4
Fota: annama3
2
1
① Skupinski foto na Čertowym
mosće we wudrjeńcy Čepa.
② Stand-up-paddling na Klopin-
skim jězoru.
③ Foto našeje skupiny při hotelu
při jězoru.
④ Pohlad na Turnowski jězor
⑤ Kajaking w podkopkach
słowjenskeho města Mežica.
Fota: dawid matik
Kónc junija wopytach z přećelomaj Stefanom Hübnerom a Handrijom Bjedrichom Korutansku – kónčinu w Awstriskej, hdźež wotmě so loni koparska europeada. A dokelž běch tam tehdy primarnje jenož na hrajnišćach, njejsym za wobhladanje zajimawostkow dosć chwile měł. To chcych ze swojimaj přećelomaj nětko nachwatać.
Po dźesaćhodźinskej jězbje smy wječor do našeho hotela dojěli. Ze swjatočnym piwkom na wulkej terasy dachmy dźeń wuklinčeć.
Vinea meaw Smječkecach
Před měsacomaj su młodostni ze Smječkec zaso jednu z najwjetšich serbskich partyjow na nohi stajili. Vinea mea je přez cyły kónc tydźenja wjacore sta serbskich a němskich lubowarjow elektroniskeje hudźby do małeje wsy přiwabiła. Mjez druhim wjerćachu tam Lucas & Marw, Die Genossen Fett, Halbsteiv, Scala a hišće tójšto wjac DJjow swoje tačele.
Jurij Bjeńš
Pjatk, 1. septembra 2023
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
PriKulowskim haceswjecili
´
´
Spočatk awgusta přeprosy United Clubs for Kulow z. t., zjednoćenje młodźinskich klubow a młodźinskich skupin města Kulowa, na swój openairowy festiwal při měšćanskim haće – a to mjeztym dźesaty raz. Hosćo zbliska a zdaloka móžachu so na mnohostronsku hudźbu wšelakich live-bandow wjeselić runje tak kaž na wustupy w regionje znatych DJjow. Za lubowarjow techno-hudźby bě přidatny stan natwarjeny. Tak młoda kaž tež starša generacija hač do nocy swjećeše. tekst a foće: Jan Bogusz
Hudźbnik Ansa Sauermann
zahori publikum ze swojimi popowymi spěwami. Hakle kónc junija bě rodźeny Drježdźanjan swój nowy album „Du Kriegst
Was Du Brauchst“ wozjewił.
Njebě hižo wjele městna na parkeće,
jako stupi znaty Dj JohnDee na jewišćo –
jedyn z wjerškow sobotneho wječora.
W pozadku běše składnostnje dźesateho
jubileja festiwala hdys a hdys
wohnjostroj widźeć.
