Knježerstwo na dwaj tydźenjej

Freitag, 01. Dezember 2023 geschrieben von:

Pólski prezident Andrzej Duda nowych ministrow spřisahał

Waršawa. Polakam skića tele dny politiske dźiwadło, kotrež tam w tajkej formje dotal hišće dožiwili njejsu. Dźiwnostka traje dalšej dwaj tydźenjej. Ministerski prezident Mateusz Morawiecki je minjenu póndźelu wotpowědnje swojemu zastojnstwu nowe knježerstwo kraja předstajił. Prezident Andrzej Duda, kiž wšak bě premierej wotpowědny nadawk dał, je nowy kabinet 18 ministrow w swojim palaisu spřisahał. W gremiju je dźewjeć žonow. Předsyda dotal knježaceje narodno-konserwatiwneje strony PiS Jarosław Kaczyński bě čłonow kabineta wuzwolił, kaž sam rjekny. Hordźe pokaza wón na „młode wobliča“ w rjadach nowych ministrow. Wšitkim ludźom je jasne, zo so wo ryzy inscenaciju jedna. Po wustawje Pólskeje dyrbi Morawiecki po dwěmaj ­tydźenjomaj, 11. decembra, dźěławosć knježerstwa rozłožić a prašenje dowěry stajić. Dokelž pak ma opozicija tam po njedawnych wólbach přemóžacu wjetšinu mandatow, nowy kabinet wěsće přepadnje. Toho je sej tež Morawiecki wědomy, kiž widźi za sebje hišće „šansu dźesać procentow“.

Warnowanski stawk w Čěskej

Mittwoch, 29. November 2023 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Třěšny zwjazk čěskich dźěłarnistwow je minjenu póndźelu swojich ­čłonow namołwił, přećiwo lutowanskej politice knježerstwa protestować. Wokoło připołdnja zetkachu so tysacy ludźi w Praskim nutřkownym měsće, zo bychu swoju njepřezjednosć z planami wodźacych politikarjow pokazali. 74 procentow šulow a pěstowarnjow přizamkny so protestnej akciji. Premierminister Petr Fiala ma předwidźane lutowanske naprawy za njewobeńdźomne. „Kroki, kotrež smy spřihotowali, to rěka konsolidacija zjawnych financow a rentowa reforma, su nuzne. Njepodamy so ćišćej protestowacych, dokelž stejimy za dobry přichod našeho kraja kaž tež za wudźeržliwe hospodarstwo“, podšmórny Fiala před nowi­narjemi. Fiala njerozumi, čehodla su wučerjo stawkowali. „Klětu chcemy wjace pjenjez za kubłanje zwjesć. Nimo toho dóstawaja wučerjo nětko hižo 130 procentow přerězneje mzdy. Tak ma ministerstwo za kubłanje přichodne lěto 269 miliardow krónow (11 miliardow eurow) k dispoziciji, 3,9 miliardow wjace hač lětsa.

Kabinet bjez šansy spřisahał

Montag, 27. November 2023 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Najebać dobyće opozicije při wólbach parlamenta w Pólskej chcyše prezident Andrzej Duda dźensa nowe knježerstwo z bywšim ministerskim prezidentom Mateuszom Morawieckim na čole spřisahać. Pospyt dotal knježaceje narodno-konserwatiwneje strony PiS, wutworić knježerstwo, je bjez šansy a ryzy taktiski manewer. Morawiecki dyrbi w běhu 14 dnjow ze swojim kabinetom w parlamenće prašenje dowěry stajić. Tam pak ma opozicija jasnu wjetšinu. Morawiecki bě minjeny dny bjez wuspěcha spytał, politikarjow opozicije za sobudźěło w kabineće zdobyć. Opozicija prezidentej wumjetuje, zo chcył politiski přewrót w Pólskej njetrjebawšo do dołhosće ćahnyć.

Kaczyński nětko bjez straže

Freitag, 24. November 2023 geschrieben von:

Nawoda pólskeje opozicije Donald Tusk swoje plany w sejmje předstajił

Waršawa. Wólby noweho pólskeho sejma, kotrež su wočiwidnje nowu dobu zahajili, wunjesu wodźacemu politikarjej kraja najwjetše bolosće: Předsydźe dotal knježaceje narodno-konserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosławej Kaczyńskemu. Demontaža najmócnišeho muža je so hižo na prěnim posedźenju parlamenta započała. Kaczyński bě přepozdźe do žurle přišoł. Parlament bě wuradźowanje bjez njeho započał a so k zwukam narodneje hymny pozběhnył. Nichtó njeměješe 74lětneho hižo zańč.

Chipsow dla w chorowni

Donnerstag, 23. November 2023 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. „Demokratija wěčnje njetraje. Tež w tajkich krajach kaž w Jendźelskej abo Zjednoćenych statach móžemy wosłabjenje demokratije wobkedźbować a Čěska njeje w tutym nastupanju wuwzaće“, zdźěli čěski prezident Petr Pavel nowinarjam Čěskeje telewizije minjeny pjatk składnostnje 34. róčnicy somoćaneje rewolucije. Pavel žada sej wot swojich krajanow, so kóždy dźeń znowa za swobodu zasadźeć. Zdobom podšmórny prezident, zo połoženje nastupajo demokratiju a swobodu tajke hubjene njeje kaž sej někotři Češa mysla. Čěska je so na tutym polu w minjenych lětach jara derje wuwiwała a ludźo maja přičinu swjećić.

Nowy duch do sejma zaćahnył

Freitag, 17. November 2023 geschrieben von:

Prěnje posedźenje pólskeho parlamenta z překwapjenkami

Waršawa. Měsac po wólbach pólskeho sejma je w nim nowy duch zaćahnył, čujomny a derje widźomny. Minjenu póndźelu bě runje tak napadne, zo je čas dotal knježaceje narodno-konserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) nimo. Wobraz bě runjewon symboliski: Předsyda PiS Jarosław Kaczyński zastupi do žurle, po tym zo běchu so zapósłancy k zwukam narodneje hymny hižo pozběhnyli. Na schodźenku mjez rynkami stejo dyrbješe wón čakać, bjez toho zo by so scyła něchtó za njeho zajimował.

Komplikacije na słužbnej jězbje

Mittwoch, 15. November 2023 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Čěski premierminister Petr Fiala wopyta minjeny tydźeń wjacore afriske kraje, zo by tam z wodźacymi politika­rjemi aktualne temy rozjimał a so wo dźěłowym połoženju někotrych čěskich firmow informował. Na jeho kopaće ­połnym programje steješe mjez druhim tež zetkanje z nigeriskim prezidentom Tinubuwom. Po informacijach Václava Smolki, rěčnika čěskeho knježerstwa, wotprajichu nigeriscy diplomaća krótko do termina dźěłowe posedźenje a šmórnychu wopyt čěskeho premierministra z programa. Kraj njeje pječa kmany, ­dołho do toho planowanu konferencu wo hospodar­stwje organizować. Tež angolski prezident wotpokaza wopyt Petra Fiale. Čěska powěsćowa agentura ČTK wuchadźa z toho, zo zwisuje wotprajenje ze žadanjom čěskeje zakitowanskeje ­ministerki Černochoveje, z organizacije Zjednoćenych narodow wustupić. Tež wotpokazanje rezolucije UNO nastupajo přiměr w Gazaskim pasmje móže być přičina za šmórnjenje dźěłoweju zetkanjow.

Sejm so zešoł

Montag, 13. November 2023 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Dobre štyri tydźenje po wólbach w Pólskej je so nowy sejm dźensa k swojemu konstituowacemu posedźenju zešoł. Spočatnje chcychu zapósłancy noweho prezidenta parlamenta wuzwolić. Nimo toho měješe amtěrowace knježerstwo ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho wotstupić. Tole by prěnja kročel k změnje mocy była, ­kotruž pak prezident Andrzej Duda do dołhosće ćehnje. Při wólbach 15. oktobra bě sej opoziciski zwjazk třoch stron pod nawodom bywšeho prezidenta Rady EU Donalda Tuska jasnu wjetšinu w sejmje zdobył. Dotal knježaca strona PiS je drje přeco hišće najsylniša politiska móc, ­nima pak žanu wjetšinu wjace.

Schwarzenberg zemrěł

Montag, 13. November 2023 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Bywši wonkowny minister Čěskeje republiki a prezidentski kandidat Karel Schwarzenberg je njeboh. Wón zemrě 85lětny po dołhej chorosći we Wienje, zjawnoprawniski čěski rozhłós wčera rozprawješe, powołujo so na informacije swójby. Schwarzenberg, kotrehož mjenowachu w Čěskej jenož „wjercha“, pochadźe z čěsko-frankskeje zemjanskeje swójby.

Po politiskim přewróće 1989 bě Schwarzenberg dlěši čas nawoda prezidialneho zarjada Václava Havela. Wot ­lěta 2010 hač do 2013 steješe nawoda konserwatiwneje strony TOP09 na čole čěskeho wonkowneho ministerstwa. Lěta 2013 podleža Schwarzenberg w boju w zastojnstwo prezidenta Milošej Zemanej. Před tydźenjomaj počesćichu Schwarzenberga z najwyšim wuznamjenjenjom Čěskeje, z rjadom Běłeho worjoła.

Swěrni Češa

Montag, 13. November 2023 geschrieben von:
Po poražce němskeho fašizma je serbske kubłanje najprjedy w Čěskosłowakskej republice z rowa stanyło. Štož běše po wójnje witana pomoc, su Domowinscy funkcionarojo kaž Kurt Krjeńc něšto lět pozdźišo jako perfidnu taktiku „čěskeje wulkoburžuazije“ denuncěrowali. Politiski primat měješe po glajchšaltowanju SED pakt z „němskej dźěłaćerskej klasu“. Zahubne sćěhi – nic naposledk na polu brunicoweje politiki – znajemy. Chóry a šule su styki hajili, wulkeho rozmacha w tutym nastupanju po přewróće pak w Serbach njebě – nowe cile „na zapadźe“ běchu atraktiwniše. Češa pak bywaja našemu ludej swěrni hač do dźensnišeho, a to nic jenož wokoło Warnoćic. Při tym njepěstuja zapróšene temy, štož tež aktualna bilanca čěsko-serbskich stykow w Liberecu wobswědčuje. Ale sposrědkuja nam nic naposledk „z přichilenym wóčkom wot wonka“ přemyslowanja hódne impulsy. Derje, zo Domowina to wšo z połnej paru podpěruje. Marcel Brauman

Neuheiten LND