Berlin: Koalicija ma zrěčenje

srjeda, 26. apryla 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Dobre dźesać tydźenjow po wólbach Domu zapósłancow w Berlinje stej CDU a SPD zhromadne koaliciske zrěčenje podpisałoj. K tomu zetkachu so zastupnicy wobeju stron w swjedźenskej žurli domu. Mjez nimi běštaj krajny předsyda CDU Kai Wegner a krajna předsydka SPD Franziska Giffey. 135stron wopřijace koaliciske zrěčenje z titulom „To najlěpše za Berlin“ ma zakład zhromadneho čorno-čerwjeneho dźěła być. Jutře chcedźa Kaija Wegnera za noweho knježaceho wyšeho měšćanostu Berlina wu­zwolić. CDU bě z wospjetowanja wólbow 12. februara jako najsylniša móc wušła. Dotal knježaca SPD zdoby sej druhe městno. Dotalna měšćanostka Giffey ma so nětko z hospodarskej senatorku zwjazkoweje stolicy stać.

Kijew žada sej Rusku chłostać

srjeda, 26. apryla 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je sej po najnowšich ruskich nadpadach na ciwilne objekty w Ukrainje žadał, sankcije přećiwo Moskwje dale přiwótřić. „Terorisća su so na domizniski muzej a wokolne domy měrili“, rjekny wón wčera w swojim wšědnym widejowym poselstwje. Do toho běštaj při raketowym nadpadźe na město Kupjansk na sewjeru Ukrainy dwaj wobydlerjej žiwjenje přisadźiłoj, dźesaćo so zranichu. Mjeztym je mjezynarodna skupina fachowcow dokument zdźěłała, kotryž wobjednawa móžne nowe sankcije přećiwo Ruskej, Zelenskyj připowědźa.

Wotpokazuja test seniorow

srjeda, 26. apryla 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Rada za wobchadnu wěstotu Němskeje móžne winowatostne přepruwowanje jězbneje kmanosće seniorow wotpokazuje. Tole by nadměrne zasahnjenje do prawow ludźi było, rjekny rada powěsćerni dpa. „Sam z awtom jěć, woznamjenjatej najwjace ludźom njewotwisnosć a fleksibilita. Runje staršim ludźom je swójske awto wažny wobstatk wšědneho dnja“, gremij zdźěla.

Pozadk je tuchwilna debata wo planach komisije EU. Brüsselski zarjad bě je hižo spočatk měrca předstajił. Jedyn ze zaměrow je, dróhi EU wěsćiše činić. K tomu planuja tež nowe prawidła za seniorow. Při tym dźe po planach komisije wo to, zo ludźo nad 70 lětami po pjeć lětach sami posudźuja, hač su jězdźenja kmani abo du k lěkarskemu přepytowanju. Nimo toho chcedźa přesadźić, zo płaća wšitke jězbne dowolnosće, kotrež su po 19. januara 2013 přizwolene, jenož hišće 15 lět, komisija EU piše. Wot 70. žiwjenskeho lěta dyrbjeli šoferojo jězbnu dowolnosć po pjeć lětach podlěšić dać. Europski parlament a staty EU dyrbja so k tomu wuprajić a zhromadny kompromis namakać. Změny su hišće móžne.

To a tamne (26.04.23)

srjeda, 26. apryla 2023 spisane wot:

„Zakaz čakanja“ na wšelakich městnach sewjeroitalskeho kupanišća Portofino zbudźa diskusije. Wjesnjanosta bě we wsy, kotraž přićahuje kóžde lěto syły turistow, „čerwjene pasma“ postajił. Tam njeje dowolene, stejo wostać. Potrjechene su městna, z kotrychž maš wosebje krasny wuhlad na zaliw. Wukaz měri so přećiwo turistam, kotřiž přijědu z wulkimi łódźemi. Woni wuliwaja so do městačka, zatykaja hasy a zawostajeja swoje wotpadki.

Awstriski listonoš je w Salzburgskim kraju něhdźe 4 000 listow składował, město toho, zo by je rozdźělił. Listy ležachu w jeho awće, doma abo w kamorje předrasćernje w póstowym centrumje Seekirchen, awstriscy nowinarjo rozprawjeja. Póst je muža mjeztym pušćił, rěčnik zdźěli. Wón bě dlěje hač dźesać lět słužbu wukonjał. Čehodla je swoje dźěło nětko zanjechał, chcedźa pruwować.

Biden znowa kandiduje

wutora, 25. apryla 2023 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je připowědźił, zo chcył při wólbach prezidenta 2024 znowa za stronu Demokratow nastupić. Tole je wón dźensa, runje štyri lěta po zahajenju swojeje prěnjeje wólbneje bojoweje kampanje, we Washingtonje připowědźił. Biden je mjeztym 80 lět stary a hižo nětko najstarši hdy amtěrowacy prezident w stawiznach USA. Mjeztym dale a wjace ludźi dwěluje, zo je wón nadawkam zrosćeny.

Cłownicy na twarnišćach byli

Drježdźany (dpa/SN). We wobłuku cyłoněmskeje kontrole su cłownicy dźensa tež twarnišća w Sakskej kontrolowali. ­„Financna kontrola čornodźěła je dźensa njepřizjewjene kontrole přewjedła“, rjekny rěčnica hłowneho cłowneho zarjada w Drježdźanach nowinarjam. Při tym dźěše wo płaćenje mzdy a popłatkow kaž tež wo status přebywanja rjemjeslnikow w Němskej. Za to bě w Sakskej wjace hač sto zastojnikow zasadźenych.

Zhorjelske biskopstwo w nuzy

Tysacy zastupnikow indigenych ludow z wjacorych kónčin Brazilskeje su wčera na dróhach stolicy Brasilia za swoje prawa ­demonstrowali. Před parlamentom kraja žadachu sej woni mjez druhim škit swojich tradicionalnych formow žiwjenja a sydlenskich rumow kaž tež kónc zničenja lěsow w kónčinje Amaconasa. Foto: pa/AP/Eraldo Peres

Lawrow zakituje nadpad

wutora, 25. apryla 2023 spisane wot:
New York (dpa/SN). Wonkowny minister Ruskeje Sergej Lawrow je zapadej wumjetował, zo planuje nadknjejstwo na swěće a je w tym zwisku nadpad Ruskeje na Ukrainu zakitował. „Ukrainske prašenje“ dyrbjało so zhromadnje z geopolitiskim wuwićom wobhladować, při kotrymž NATO wěstotu Ruskeje hižo wjele lět ­wohrožuje, rjekny Lawrow wčera na posedźenju Bjezstrašnostneje rady UNO w New Yorku. Dźe wo to, kak móhli so mjezynarodne poćahi přichodnje wutwarić: Ze solidnym dojednanjom na zakładźe wotwažowanja zajimow abo z agresiwnym přesadźenjom planow Washingtona nastupajo nadknjejstwo na swěće. Zastupnicy zapadnych krajow Ruskej wumjetowachu, zo chcyła z debatu swójske złóstnistwa w Ukrainje złahodnić. Generalny sekretar UNO António Guterres ­žadaše sej hnydomne skónčenje ruskeje wojerskeje inwazije w Ukrainje.

Dale a wjace ćěkancow

wutora, 25. apryla 2023 spisane wot:
Rom (dpa/SN). Italsku kupu Lampedusa w Srjedźnym morju je předwčerawšim, njedźelu a wčera cyłkownje 1 200 ćěkancow docpěło. Po informacijach mórskeje straže přijědźechu woni z 35 čołmami z Tuneziskeje. Tři čołmy so po puću do Italskeje podnurichu. Mórska straža móžeše najwjetši dźěl ludźi wuchować. Lěhwo ćěkancow na Lampedusa, kotrež ma městno za 400 ludźi, je mjeztym dospołnje přepjelnjene. Po informacijach nutřkowneho ministerstwa w Romje je lětsa hižo 35 000 migrantow Italsku po morju docpěło, samsny čas loni bě jich 8 600.

400 němskich staćanow wuchowali

wutora, 25. apryla 2023 spisane wot:
Berlin/Khartum (dpa/SN). Zwjazkowa wobora je zhromadnje z druhimi zapadnymi wojakami we wobłuku swojeho wojerskeho wuchowanskeho zasadźenja wjace hač tysac ludźi ze Sudana wuchowała. Wojerske lětarstwo Němskeje je staćanow Němskeje a druhich krajow z wojerskimi lětadłami z kraja transportowało, w kotrymž howrja razne wojowanja mjez znjepřećelenymi wojerskimi skupinami. Dotal su 400 němskich staćanow wuchowali. Wonkowna minis­terka Annalena Baerbock (Zeleni) a zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) apelowaštaj na wobdźělene strony, wobstejacy přiměr podlěšić. Z operacijemi k wuchowanju ludźi chcedźa najprjedy raz pokročować. Baerbock rěčeše wo hrózbnym scenariju. „Tež mnozy z našich krajanow běchu dny dołho w smjertnym straše, bjez miliny, bjez wody a žiwidłow. Dóńdźe k wurubjowanjam a grawoćiwym scenam na dróhach stolicy Khartuma“, wona rjekny. Wukrajnicy hromadźa so tuchwilu na lětanišću Khartuma, kotrež tež němscy wojacy wobstražuja.

„Stres, strach a njewěstosć“

wutora, 25. apryla 2023 spisane wot:

Woprašowanje kolesowarjow pokazuje dalše pohubjeńšenje wěstoty

Drježdźany (dpa/SN). Tři štwórćiny wšěch kolesowarjow Sakskeje čuja so w nadróžnym wobchadźe wohroženi. Kaž Powšitkowny kolesowarski klub Němskeje ADFC zdźěla, je so začuće wěstoty kolesowarjow w nimale wšitkich městach Sakskeje wot lěta 2012 spochi pohubjeńšiło. Tole su wčera při wozjewjenju najnowšeho přepytowanja tak mjenowaneje kolesowarskeje klimy zdźělili. „Ludźo chcedźa dale a časćišo koleso wužiwać, wokomiknje pak nječinja jim to runjewon lochko“, rjekny jednaćel kolesowarskeho kluba Konrad Krause. „Na dróhach Sakskeje knježa stres, strach a njewěstosć“, wón rjekny.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND