„Łužiskoserbskeho basnika Jurja Chěžku maja z prawom za załožerja moderneje serbskeje poezije.“ Tele słowa steja na čole nastawka Milana Hrabala z Varnsdorfa wo žiwjenju Jurja Chěžki w najnowšim čisle časopisa Česko-lužický věstník. K tomu je na prěnjej stronje wot Hrabala přełožena wozjewjena baseń „Hej, to budźe žiwjenje“. Scyła staj Zuzana Bláhová-Sklenářová a Milan Hrabal wuběr Chěžkowych basnjow přełožiłoj a za knižne wudaće spřihotowałoj. Premjerne předstajenje budźe 2. hodownika na zarjadowanju Towarstwa přećelow Serbow (SPL) w Praskim Serbskim seminarje. Kniha změje titul „Konec poezie malé komůrky“. Wo małej komorce w Jabkenicach pola Mladeje Boleslavy je tež rěč w rozprawje wo přebytku čłonow towarstwa Přećeljo Smolerjec kniharnje Budyšin w juniju w Jabkenicach a wokolinje. Tam potwjerdźichu namjet zarjadować „mały pomnik“ w rumnosćach muzeja Bedřicha Smetany, to nic jenož wo dźěle Chěžki, ale šěršo wo serbskej kulturje.
Waršawa. Swjedźeń Wšěch swjatych 1. nowembra je po hodźoch a jutrach třeći najwažniši cyrkwinski swjaty dźeń lěta w Pólskej. Hižo dny do toho ludźo rowy přiwuznych bohaće pyša. Na dnju Wšěch swjatych w Pólskej nichtó njedźěła. Ludźo su na kěrchowach, zo bychu swojich zemrětych přiwuznych abo znatych wopominali. Ani jedyn row njeměł bjez swěčki wostać, ale su wuwzaća. Tak rozprawja Gazeta Polska, zo njeměli na komunistiskich politikarjow spominać. Wojacy, kotřiž běchu přećiwo komunistiskemu režimej wojowali, pak su sej porjadne rowy zasłužili. Hižo dlěši čas ekshuměruja powostanki wotprawjenych a identifikuja je, zo bychu tele wopory tola hišće swój ćichi wotpočink namakali. Tež potrjechenym swójbam je jara wažne měć skónčnje městno, hdźež móža zemrěteho přiwuzneho wopytać.
Kaž bě připowědźene, je prezident Miloš Zeman wutoru dobyćerjej wólbow čěskeho sejma Andrejej Babišej nadawk dał, jednać wo wutworjenju noweho knježerstwa. Šef ANO bě wšak hnydom po přemóžacym wuspěchu swojeho hibanja njespokojnych wobydlerjow započał, pytać móžnych partnerow za přichodne knježerstwo koalicije. Zboka wostajił bě wón při tym zwoprědka komunistow kaž tež SPD čěsko-japanskeho fabrikanta-populista Tomija Okamury. Dobry tydźeń trajace sprócniwe wabjenje wosebje pola ODS – wobydlerskich demokratow chcyše tež Zeman rady w nowym kabineće měć, mjeztym hižo nic – kaž tež pola Piratow, KDU-ČS a TOP 09 je wšak podarmna próca była; šefojo tamnych stron pokazachu jemu chribjet. Z Babišom žadyn z nich nochce politiku činić, tak zeńdźe so jemu kaž AfD w Němskej.
Bratislava (dpa/K/SN). Słowakska policija budźe přećiwo kriminaliće přichodnje ze specielnje na mjeńšinu Romow wusměrjenym programom wojować. To je tele dny nutřkowny minister Robert Kaliňák připowědźił. Słowakska bywa w Europje samo na sebi kupa wěstoty ze spochi spadowacej kriminalitu, w sydlišćach z wulkim podźělom Romow wšak wona stagněruje abo samo přiběra. Hišće lětsa předpołoži Kaliňák tohodla na wobmjezowanje kriminality mjez Romami zaměrjeny projekt, rjekny wón na nowinarskej konferency.
Drježdźany (SN/at). Hdźe steja čěsko-sakske poćahi? A kotry přichod maja čěsko-němske kulturne dny jako indikator kulturnych stykow, po tym zo dyrbi dotalna hłowna organizatorka festiwala, Załožba Brücke-Most, financnych ćežow dla – załoženy kapital politiki niskeje danje dla trěbny pjenježny zakład hižo njezaruča – kónc lěta dźěłać přestać? Prašenje to, kotrež je na zahajenskim zarjadowanju 19. čěsko-němskich kulturnych dnjow minjeny štwórtk w Drježdźanach w rumje stało.
Čěski generalny konsul za Saksku, Saksko-Anhaltsku a Durinsku Jiří Kuděla zwjaza docpětu kwalitu wzajomnych stykow ze skutkowanjom Stanisława Tilicha jako sakskeho ministerskeho prezidenta. „Smy přeswědčeni, zo tež naše přichodne statne zarjadnistwa tajki kwalitny poćah mjez sobu změja“, Kuděla rjekny.
Wot spočatka oktobra móža wopytowarjo Wysokich a Belianskich Tatrow nowu panoramu dožiwić. Mjenujcy z unikatneho chódnika, nastateho w Bachledovej dolinje w gmejnje Ždiar nad wjerškami štomow. Swojorazne přechodźowanišćo je 1 234 metrow dołhe, při čimž wuhladna wěža 35 metrow z njeho saha. Cyły 1,8 metrow šěroki chódnik je dospołnje bjezbarjerowy a steji na 120 drjewjanych stołpach. Je sedmy tajkeho razu w Europje a prěni w Słowakskej. Jón zhotowić płaćeše 4,3 miliony eurow. Hnydom prěni kónc tydźenja přichwata 12 000 Słowakow, Čechow kaž tež Polakow – přewažnje swójby z dźěćimi –, kotřiž chcychu swojoraznu nowosć dožiwić. Swójba ze štyrjomi wosobami płaći za přechodźowanku po chódniku a za přiwoznu powjaznicu 39 eurow. Nic naposledk je nadlěsny chódnik wulka atrakcija za turistow.
Waršawa. Pólski strowotniski system je přičina hižo nimale měsac trajaceho dramatiskeho protesta młodych lěkarjow, kotřiž swoju kritiku na jara drastiske wašnje zwuraznjeja. Mnozy z nich ničo njejědźa. Protest, kotryž měješe swój spočatk 2. oktobra w stolicy Waršawje, je so kaž žołma po dalšich wulkich městach kraja wupřestrěł.
W tydźeniku Newsweek Polska chcyše žurnalist Paweł Reszka strašne předewzaće a začuća wobdźělenych wopisać, a je tuž sam hłodowy stawk přewjedł a jón přetrał. Prěni dźeń njebě za njeho hišće wulke wužadanje. Po 36 hodźinach bě chětro hłódny, prjedy hač jeho po 56 hodźinach njesměrna agresiwita přemó, ale hłódny hižo njebě. Po 70 hodźinach bě samo euforiski a połny energije, jenož dźesać hodźin pozdźišo pak padny do hłubokeje krizy. 100 hodźin přiwšěm přetra a daše sej skónčnje zaso jědź słodźeć.
Waršawa (PŽ/K/SN). Na wšěch 800 Polakow ma ze sudnistwami po cyłym kraju činić, dokelž wobdźělichu so na wšelakich protestach přećiwo knježerstwu. Tole wozjewja opozicionelna nowina Gazeta Wyborcza. Po jeje hódnoćenju dźe „wo wjećbu režima na jednorych wobydlerjach a wo kolektiwne politiske procesy“. Na ławce wobskorženych sedźa na přikład wobdźělnicy demonstracije loni w decembru, protestowacy před sejmom přećiwo schwalenju budgeta, runje tak kaž aktiwisća, kotřiž spytachu zadźeržeć hawtowacy pochod ultranacionalistow.
Dopušćili su so wobwinowani po słowach přisłušnych statnych rěčnistwow tajkich deliktow kaž „njesćěhowanja pokiwow policije“ abo „haćenja dowoleneje akcije“ resp. „kaženja zjawneho porjada“. „Su to pospyty, ludźi zatrašić. Pokazać ma so, što tomu kiwa, kiž sej zwěri kritizować nětčiši režim“, zwuraznja adwokat-zakitowar Jacek Dubois. Za chětro wobmyslomne wón ma, zo saha knježerstwo strony Prawo a sprawnosć za metodami komunistiskeho režima.