ANO dale přibyła
Praha (ČŽ/K/SN). Hižo kóždy třeći čěski woler by swój hłós Aliancy njespokojnych wobydlerjow (ANO) dał, bychu-li w susodnym kraju nětko parlamentne wólby byli. Strona premiera w demisiji Andreja Babiša je tuž porno januarej znowa na přiwisku přibyła (tehdy 30 procentow) – a to najebać fakt, zo policija přećiwo njemu jako šefej ANO přepytuje podhlada financnych manipulacijow dla w naležnosći wočerstwjenišća Baćonjace hnězdo.
Z februarskeho zwěsćowanja aktualnych wotpohladow wolerjow přez institut slědźenju měnjenjow CVVM dale wuchadźa, zo bychu druhe městno Piraća z 13 procentami (+ 0,5) wobsadźili a třeće socialdemokraća z dwanaće proc. (- 0,5). Dale bychu do sejma zaćahnyli ODS z podźělom 10,5 procentow (-0,8), KSČM z 10 procentami (+2) kaž tež Strona njeposrědnjeje demokratije (SPD) Tomija Okamury ze 6,5 proc. (-0,5). Najčućiwiši rezultat by wuskočił za KDÚ-ČSL – ta by jeničce 3,5 procentow (-2,3) dóstała a tak prěni raz delnju komoru misnyła. Do sejma njebyštej znowa tež TOP 09 a hibanje Starosća a njewotwisni (STAN) zaćahnyłoj; prěnja by so z 3,5 procentami spokojić měła, a druha z třomi proc.
Stajnje zwólniwy pomocnik Serbow
Praha (SN/MKWj). Zo su zjawne słyšenje k naležnosćam Serbow minjenu wutoru w Senaće čěskeho parlamenta w Praze wotměć móhli, je z wulkeho dźěla zasłužba muža, kiž so mjeztym wjele lět za wšo serbstwo hori. Jaromír Jermář, kiž je wot lěta 2006 senator, je so hižo wjacore lěta z mysličku nosył Serbam tajki wusahowacy podij skićić a jich naležnosće zajimowanej zjawnosći spřistupnić. Nětko je wón zarjadowanje z pomocu Towarstwa přećelow Serbow zwoprawdźił a sej tak sam són spjelnił, kaž wón po zakónčenju słyšenja rjekny.
Wo Serbach bě Jaromír Jermář prěni króć w šuli zhonił, kaž so dźensa 61lětny hišće derje dopomina. Tehdyši wučer powědaše wo hoberskich słowjanskich zlětach na horje Mužský pola Mladeje Boleslavy w 1930tych lětach, na kotrychž so tež Serbja prawidłownje wobdźělachu. Zetkanja běchu tak mócne, zo syły ludźi w lěće 1933 hitlerski režim nuzowachu někotrych zajatych Łužiskich Serbow zaso z jastwa pušćić.
Žaruja wo zatřěleneju
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
Z čornym ramikom słowakske nowiny jara zrědka wuńdu. A za smjerć nowinarja je to docyła prěni raz w nowšich stawiznach. Nastróžena je Słowakska – a nic jenož wona – zamordowanja žurnalista Jána Kuciaka a jeho přećelki dla. Mjeztym ma so za to, zo bu Kuciak w někoho nadawku zatřěleny. Jako přepytowacy nowinar zwěsćowaše wón wliw mafije na politiku. Knježerstwo premiera Roberta Fica je za popadnjenje mordarja milion eurow wupisało. Mjeztym staj samo dwaj ministraj afery dla wotstupiłoj.
Ćěkancy starosće načinjeja
Praha (ČŽ/K/SN). Hospodarsce so Čěskej hižo někotre lěta šlachći kaž lědma někajkemu druhemu statej w europskim zhromadźenstwje statow. Loni měješe wona nimale pjeć procentow hospodarskeho přirosta při njecyłych třoch procentach bjezdźěłnosće, štož pyta w Europje swojeho runjeća a je tež žiwjenski standard ludnosće hladajcy zwyšiło.
Bjez problemow Čěska přiwšěm njeje. Zasakłe spjećowanje knježacych, přijimać ćěkancow po kwotach, je tydźenja wjeršk šefow statow Europskeje unije znowa šwikał a samo z přikrótšenjom podpěrnych pjenjez hrozył. Susodny kraj argumentuje, zo ma so w prěnim rjedźe wo wěstotu wobydlerjow starać. Migranća přinjesu nimo chorosćow tež terorizm do kraja, w Praze twjerdźa. Tež organizacija za čłowjeske prawa Amnesty International (AI) je tele dny Čěsku jeje pozicije nastupajo požadarjow azyla dla kritizowała. AI wumjetuje jej diskriminowace wobchadźenje z mjeńšinu Romow. Porokuje krajej mjez druhim, zo njezmóžnja romaskim dźěćom samsny přistup k zdźěłowanju, ale sćele je do wosebitych rjadownjow abo samo šulow.
Tež Češa maja problem z holocaustom
Praha (ČŽ/K/SN). Podobnje kaž w Pólskej diskutuja tež w Čěskej republice wo sobuwinje Čechow na złóstnistwach w holocausće za čas Druheje swětoweje wójny. Při tym rěča w prěnim rjedźe wo městačku Lety. Tema nutřkownu politiku kraja mjeztym přiběrajcy zajědojća.
W Letech pola Píseka bu 1939 koncentraciske lěhwo Romow załožene, dohladowane wot wobrónjenych čěskich protektoratnych stražnikow. Tući běchu so krjudowanja jatych dopušćili, samo z křižowanjom. Po wójnje su procesy byli, ale skerje pro forma. Za čas socializma spytachu „blak hańby“ wumazać a natwarichu tam kormjernju swini. Po somoćanej rewoluciji je stat ležownosć kupił a na razne žadanja Romow chlěw potorhać dał. Jedne z knježerstwow pozdźišo přilubi, na tym městnje za Romow stajić pomnik. Oficialnje je tema Lety wjac hač njewitana, wobškodźa dźě wona „dobre mjeno“ Čěskeje. Wo „čěskim koncentraciskim lěhwje“ njeměło so rěčeć.
ČSSD za zhromadne dźěło z ANO
Praha (ČŽ/K). Čěscy socialdemokraća hladaja po ćežkej poražce při wólbach sejma na nowy nastup, personelnje a programatisce. Na wurjadnym zjězdźe tydźenja wuzwolichu Jana Hamáčeka jako předsydu a Jiříja Zimolu jako jeho prěnjeho naměstnika ČSSD. Tak stajichu delegaća wuraznje teju kandidatow na čoło strony, kotrajž běštaj k spjelnjenju programowych zaměrow za zhromadne dźěło z hibanjom ANO rěčałoj, njedźiwajcy problemow jeje šefa Andreja Babiša z justicu.
Mjeztym socialdemokraća z ANO hižo wo programowych dypkach móžneho zhromadneho dźěła w knježerstwje jednaja. ČSSD wustupuje za progresiwny dawk a wotpokazuje spriwatizowanje zjawnych posłužbow. Po najnowšim je so premier w demisiji Babiš w tym zmysle wuprajił, zo přińdźe za njeho jeničce kabinet ANO a ČSSD z podpěru KSČM do prašenja. Prezident Miloš Zeman sej přeje, zo by druhe knježerstwo Babiša do lěća dowěru sejma dóstało.
ANO dale sylne
Olympiada za kałatym grotom
Waršawa (JBR/SN). Olympiske hry njejsu za čas Druheje swětoweje wójny přewjesć móhli. Mnozy sportowcy běchu na fronće abo tradachu jako wójnscy jeći w lěhwach. W jednym tajkim, Stalag XIIIA blisko Nürnberga, pak přewjedźechu 1940 – najebać hłód a słabosć – Mjezynarodne olympiske hry wójnskich jatych, bjez toho zo sej je straže jako tajke wuwědomichu. Wola sportoweho boja a dobyća dominowaše. Wubědźowachu so w sportowych družinach, kaž běchu to kulostork, za kotryž wužiwachu plesternaki, třělenje z kłokom z husaceho pjerja a prokom a dalokoskok přez šěroku hrjebju, w kotrejž woda ćečeše. Pobrachowała wšak njeje lěhwowa „žabka“ – skakanje w čapawce, z čimž němscy stražnicy jatych rady chłostachu. W tej disciplinje doby Polak Teodor Niewiadomski. Po wójnje je Nĕmska jeho do Nürnberga přeprosyła. A na jeho česć su tónkróć němscy sportowcy „žabku“ skakali.
Lěhwowe medalje z papjery a kałateho grotu chowa nětko Muzej za techniku a sport we Waršawje. Kinowy film „Olympiada ’40“ wurjadny sportowy podawk w Stalag XIIIA pokazuje.
Morawiecki argumenty zběrał
Pólski ministerski prezident na wopyt w Berlinje dokładnje přihotowany
Waršawa. Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki je dźensa zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) w Berlinje wopytał. Planowane běchu rozmołwy wo mjezsobnych politiskich a hospodarskich poćahach. Rozjimać chcychu pak tež dwělomnu justicnu reformu w Pólskej, nowy zakoń wo holocausće a nic naposledk temu ćěkancy.
