Zeman z wulkim přewodom w Ruskej
Praha (ČŽ/K/SN). Čěski prezident Miloš Zeman je na statnym wopyće Ruskeje. Wot Wladimira Putina spočatnje do Moskwy přeprošeny je tón pozdźišo Soči za zetkanje wuzwolił, štož ma Zeman za wuznamjenjenje. Zaměr wopyta wotbłyšćuje najlěpje fakt, zo přewodźa prezidenta wjace hač 120 nawodow čěskich předewzaćow. Woni zastupuja awtowu industriju, energetiku, mašinotwar, ratarstwo, cyrobiznistwo, wobchad posłužby a dalše hałzy přemysła.
Čěske wikowanje z Ruskej je sankcijow Europskeje unije dla přećiwo njej čućiwje woteběrało. Hosćo nadźijeja so wikowanskich kontraktow po miliardach eurow. Zeman runja bywšemu němskemu zwjazkowemu kanclerej Gerhardej Schröderej sankcije kritizuje.
EU hrozy Pólskej ze sankcijemi
Tysacy prawicarjow na dnju njewotwisnosće po městach pochodowali
Strasbourg/Waršawa. Europska unija chce přepruwować, hač so Pólska po jeje zakładnych prawach ma. Wjetšina zapósłancow bě srjedu w Strasbourgu wotpowědnej rezoluciji přihłosowała, kotraž je prěni krok k sankcijam přećiwo krajej. Zapósłancy maja reformu njewotwisnosće justicy a medijow kaž tež prawa na zhromadźowanje w Pólskej za wohroženje. Předsyda frakcije strony Prawo a sprawnosć Ryszard Legutko pak rozhorjeny rjekny, zo je kritika EU „antipólska orgija“. Na to zhromadnje z dalšimi čłonami frakcije žurlu wopušći, byrnjež druzy zapósłancy prašenja na njeho měli. Kaž Legutko mjenuje tež pólska ministerska prezidentka Beata Szydło debatu w Europskim parlamenće „skandal“.
Sta tonow cyrobiznow darili
Praha (ČŽ/K/SN). Narodna zběrka cyrobiznow, přewjedźena mjeztym pjaty raz, je něhdźe 390 tonow konserwowanych cyrobiznow a drogistiskich tworow wunjesła – 70 tonow wjac hač loni. Z njej su wobydlerjo Čěskeje 886 porcijow zawěsćili, kotrež chcedźa domjacnosćam wosamoćenych seniorow, samostejacym a jich dźěćom kaž tež swójbam w financnej nuzy k hodam rozdźělić. Na akciji wobdźěli so 750 wobchodow: discountery Tesco, Globus, Penny, Market, Kaufland, Albert, Lidl, Billa, Makro, dm a Rossmann. „Zběrka je dopokazała, zo njejsmy nječućiwi napřećo ludźom w ćežkim połoženju“, rjekny sobuorganizatorka akcije Pavlína Kalousová.
Ludźo darowachu předewšěm konserwy, łušćinowe płody, ćěstowiny, rajs, instantne poliwki, cyrobiznu za dźěći kaž tež drobne słódkosće. Byrnjež Čěska kraj z poměrnje małym podźělom chudych była, wupokaza statistika loni přiwšěm milion wosobow pod hranicu dochodoweje chudoby. To je 9,7 procentow wobydlerstwa a runje telko kaž lěta 2015. W dochodowej chudobje w Čěskej něchtó je, kiž nima 60 procentow srěnich dochodow. Tute su loni za jednotliwca wučinjeli sumu 10 691 krónow.
Rekordnje mało bjezdźěłnych
Praha (ČŽ/K/SN). Hižo mała bjezdźěłnosć w Čěskej je w oktobru znowa woteběrała – z 3,8 na 3,6 procentow. Tole wozjewi Dźěłowy zarjad Čěskeje republiki (ÚP). Mjenje bjezdźěłnych je w Čěskej naposledk 1997 było. Tehdy bě w decembru něhdźe 269 000 muži a žonow zasłužbu pytało, tuchwilu přibližnje 271 000. Dźiwajo na to, zo poskićeja cyłkownje něhdźe 210 000 swobodnych městnow, přińdu na jedne z nich 1,3 próstwarjo. Nastupajo regiony je w Plzeňskim wobwodźe bjezdźěłnosć z 2,3 procentami dale najmjeńša. Morawsko-šleski wobwod ma z 5,6 procentami porno tomu najwjac dźěło pytacych, Karvinski steji při tym z 8,4 procentami bjezdźěłnych na čole.
Po informaciji ÚP běchu předewzaća a firmy najbóle na twarskich dźěłaćerjach, monterach, pomocnikach w produkciji, šoferach nakładnych awtow, rjedźerkach, kucharkach kaž tež skowarjach zajimowane. Hłowny ekonom Lukáš Kovanda liči z tym, zo so bjezdźěłnosć tež hišće w nowembru pomjeńši, a to na 3,5 procentow. W decembru wočakuje wón potom snadnje zwyšenu kwotu.
Prezidentstwo mnohich wabi
ZAJIMCOW je tójšto, kotřiž chcyli so z přichodnym čěskim prezidentom stać. 19 ludźi je so pola nutřkowneho ministerstwa přizjewiło, dać so w januaru na hłowu stata wuzwolić. Wěste wšak je, zo wjacori z nich zakonske žadanja njespjelnjeja. Na přikład nimaja trěbnu ličbu jich podpěrowacych senatorow abo wolerjow. Před pjeć lětami bě so z dwaceći přizjewjenych kandidatow naposledk dźewjeć na wólbnu lisćinu dóstało.
„Epocha komunizma“ znazornjena
Praha (ČŽ/K/SN). Wustajeńca „Komunizm a jeho epocha“ je tuchwilu w Praze na Naměsće Václava Havela přistupna. Zarjadował je ju Institut za studij totalitarnych režimow (ÚSTR) ze sobudźěłom Němskeho historiskeho muzeja. Ekspozicija składnostnje 100. róčnicy Oktoberskeje rewolucije w Ruskej znazornja stawizny komunizma wot spočatka hač k jeho „nětčišej inkarnaciji“, na přikład w Chinje. 200 wobrazow a dokumentow na 24 taflach znazornja stawizny komunizma z cyłoswětoweho wida a nic jeno z europskeho aspekta.
„Komunistiske lubjenja wo lěpšim a zbožownišim přichodźe su miliony ludźi po cyłym swěće pozbudźeli a zahorjeli, knježenje komunizma pak bě za dalše miliony hrózba“, rjekny direktor ÚSTR Zdeněk Hazdra. Na čěskich materialijach steji „Komunizm je jeničke hibanje modernych stawiznow, kotrež je wjac swojich nawodow, funkcionarow a přiwisnikow moriło hač njepřećelow.“
Samomordarstwa přiběraja
Mnozy pólscy młodostni w kraju žanu perspektiwu njewidźa
Waršawa. Dźenik Rzeczpospolita a tydźenik Do Rzeczy wěnowaštej so tele dny hłuboko znjeměrnjacej temje. Z najnowšich ličbow wuchadźa, zo samomordarstwa mjez młodostnymi přiběraja. Lětsa zličichu zarjady hač do kónca oktobra 440 ludźi w starobje 13 do 18 lět, kotřiž chcychu sebje morić. 66 z nich je zemrěło. Loni zličichu měsačnje 40 pospytow, mjeztym je ličba na 44 wob měsac rozrostła. Samo sydom- do dwanaćelětne dźěći chcychu sej žiwjenje wzać; lětsa registrowachu sydom tajkich padow.
Stipendije romaskim studentam
Praha (ČŽ/K/SN). Wjace hač 80 romaskich absolwentow wyšich a fachowych šulow je w Praze stipendij organizacije Romea.cz dóstało. Ze stipendijom ma so tym pomhać, kotrychž starši su w špatnej pjenježnej situaciji. Mjez podpěranymi su šulerjo gymnazijow kaž tež studenća fachowych šulow za strowotnistwo, techniku a pedagogiku.
Próstwu wo stipendij móžachu tež dorosćeni Romojo stajić, kotřiž chcyli maturu nachwatać. „Loni, w prěnim lěće našeho stipendijoweho programa, móžachmy 60 romaskim studentam pomhać. Lětsa podpěrujemy jich hižo 85, a zajim wo stipendij je dale a wjetši“, zwuraznja Jitka Votavová, managerka stipendijoweho projekta w organizaciji Romea.
Wob šulske lěto wučinja stipendij romaskich gymnaziastow 14 000 krónow a studentow 21 000 krónow.
Namjetuja „kulojte blido“
Tydźeń po wólbach čěskeho parlamenta hišće daloko njepřišli
Praha (ČŽ/K/SN). Dobry tydźeń je mjeztym zašoł, zo je prezident Čěskeje Miloš Zeman wulkemu dobyćerjej parlamentnych wólbow w oktobru, předsydźe strony ANO Andrejej Babišej, nadawk dowěrił zestajeć nowe knježerstwo. W zašłych dnjach njejstaj wobaj, ani šef hibanja njespokojnych wobydlerjow ani hłowa stata, prócy a potu lutowałoj, zo byštaj knježerstwowu karu zaćišćałoj. Babiš je ze wšěmi móžnymi partnerami za koaliciju z ANO rěčał a jich za podpěru zdobyć chcył, přilubjejo jim samo, přiwzać do programa knježerstwa jich wolerjam přilubjene „dobroty“. A prezident Zeman je w swojim sydle w Lánach přijał – jednoho po druhim – šefow ODS, Piratow a KDU-ČSL. Tam spyta jim słódkeje huby načinić znajmjeńša za to, tolerować mjeńšinowe knježerstwo. Piratam je wón samo přećelnje doporučił, do njeho sobu zastupić.
