Turizm rekordny

pjatk, 19. januara 2018 spisane wot:

Zagreb (ČŽ/K/SN). Znowa rekordna bě lońša turistiska sezona za Chorwatsku. Cyłkownje je kraj podłu Jadranskeho morja­ na wšěch 18,5 milionow hosći wopytało, cyłych 13 procentow wjac hač lěta­ 2016. Chorwatske ministerstwo za turistiku hódnoći tele daty jako „historiske“. Z wukraja bě 16,5 milionow turistow přišło, štož je přibytk 19 procentow porno lětu 2016. Najwjace z nich pochadźeše z Němskeje, sćěhuja wopytowarjo ze Słowjenskeje, Awstriskeje, Pólskeje a Čěskeje.

Čěskim dowolnikam je Chorwatska hižo­ někotre lětdźesatki najwoblubowaniši turistiski cil docyła. Chorwatski minister za turistiku Gari Cappelli přispomnja, zo su dochody z turizma loni něhdźe jědnaće miliardow eurow wučinjeli, štož je porno lětu do toho přirost wo přibližnje dźesać procentow. Najwjace přenocowanjow stej znowa starožitny Dubrovnik a wobkuzłacy Rovinj registrowałoj. Z kupow běchu Krk, Pag a Lošinj znowa najbóle wopytowane.

K bruttoproduktej kraja je turistika w lěće 2017 z 18 procentami přinošowała. Njeposrědnje a posrědnje w Chorwatskej na polu pućowanja 150 000 ludźi dźěła, zwjetša žony.

Nahlady Rusow

pjatk, 19. januara 2018 spisane wot:
Moskwa (ČŽ/K). Dwě třećinje Rusow matej za to, zo ma jich kraj njepřećelow. Štwórćina z nich sej samo mysli, zo je Ruska wot njepřećelow wobkružena. Najwjetšich widźa w USA, Europskej uniji a Ukrainje. Tajke nahlady je agentura Lewada­ zwěsćiła, rozprawjeja čěske nowiny. USA jako njepřećela začuwa 68 procentow respondentow, Ukrainu 29 procentow a EU 14 procentow. Za njepřećelske maja Rusojo pak tež někotre post­sowjetske republiki (dźesać proc.), Pólsku (wosom proc.), Němsku, NATO a Wulku Britanisku (šěsć proc.) kaž tež přiwisnikow Islamskeho stata (pjeć proc.). Ze 66 procentami je wšak nětkole mjenje Rusow wo njepřećelstwje druhich přeswědčenych hač 2014. Po zjednoćenju poł­kupy Krim z Ruskej bě w tym lěće 84 procentow­ Rusow njepřećelstwo wosebje zapada za date měło. Z dalšim woprašowanjom zwěsćowarnje Lewada so wujewja, zo je mjez Rusami konserwatizm chětro přibył. Tak je na přikład homoseksualne partnerstwa loni 82 procentow woprašanych zasudźiło, 15 procentow wjac hač 1998. Hdyž bě přetorhnjenje samodruhosće 1998 jenož dwanaće procentow wotpokazało, činješe to loni hižo 35 procentow.

Babiš dowěru njedóstał

srjeda, 17. januara 2018 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Tydźenja přestorčene wothłosowanje wo dowěrje mjeńšinowemu knježerstwu předsydy ANO Andreja Babiša je čěski sejm wčera nachwatał. Hač na mandatnikow ANO su po wočakowanju zapósłancy wšěch tamnych stron jeho kabinetej dowěru zapowědźili. Knježerstwo dyrbi tuž wotstup zapodać, wostanje pak dale w słužbje. Prezident Miloš Zeman bě wospjet rjekł, zo Babišej znowa nadawk da wutworić dalše knježerstwo. Z tym wšak ma jenož hač do 8. měrca chwile – tón dźeń so jeho prezidentstwo skónči. Jiří Drahoš je w padźe swojeho dobyća we wurisanskej wólbje připowědźił, zo wón Babiša njepowoła a zo měło ANO někoho druheho za premiera namjetować.

Časnik z japoštołami chwilu „steji“

srjeda, 17. januara 2018 spisane wot:

DOŽIWIĆ na Staroměšćanskim naměsće fungowanje astronomiskeho wěžneho časnika radnicy z wustupowacymi japoštołami wopytowar Prahi lědma skomdźi. Tónle sobu najbóle wobdźiwany pomnik wšak poł lěta mjelči. Tak mjenowany „orloj“ mjenujcy cyle wobnowja. Po tym zo je časnik přestał dźěłać, su jón fachowcy rozebrali a kóždy jednotliwy dźěl a dźělčk woznamjenili. Restawracija mechanizma unikatneho časnika a japoštołow inkluziwnje drjewjanych plastikow płaći něhdźe 7,5 milionow krónow. Dalšej milionaj krónow nałoža za wšelke dalše korektury, mjez druhim za zhotowjenje noweho kalendarija. Posledni króć bu nastroj lěta 2011 sporjedźany. Dotalny mechanizm, instalowany po Druhej swětowej wójnje – při Praskim zběžku w meji 1945 poćerpje časnik přez woheń wulke wobškodźenja – wuměnja z nowym, podobnym tomu ze srjedź 19. lětstotka. Wěžowy astronomiski časnik staroměšćanskeje radnicy bě 1412 zhotowił čěski časnikar Mikuláš z Kadanje. Pozdźišo je jón mišter Hanuš z Růže wudokonjał.

Waršawa (JBR/SN). Hišće cyły januar knježi w Pólskej hodowna nalada. W by­dlenjach steja božodźěsćowe štomiki. Swjedźeń Třoch kralow 6. januara je po zakazu za čas komunizma wot lěta 2011 zaso statny swjaty dźeń. To přewjeduja w mnohich městach kralowske pochody z Kasparom, Melchiorom a Baltazarom. W stolicy Waršawje zwabichu woni 80 000 ludźi na hasy. W 660 městach cyłeho kraja běštej jich dohromady 1,2 milionaj. Na jednym tajkim wobdźělištaj so samo prezident Andrzej Duda a mandźelska. Předstajomne wšak je, zo njekročeštaj blisko Melchiora a Baltazara, ale Kaspara, kotryž Europu symbolizuje.

W tymle měsacu maja pólscy duchowni ruce połnej dźěła z domyswjećenjom, štož mjenuja Kolęda. Wěriwi wi­taja jich po krutych prawidłach, na kotrež cyrkej­ stajnje zaso skedźbnja – blido ma z běłym rubom kryte być, na nim maja so swěčki swěćić, křiž ze swjećenej wodu stać a Swjate pismo ležeć. Dźěći dyrbja měšnikej swoje zešiwki nabožiny předpołožić. A pobrachować njesmě na ža­dyn­ pad wobalka z pjenjezami, kotrež duchowni přewšo rady bjeru.

Zeman etapowy dobyćer

póndźela, 15. januara 2018 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Prěnje koło čěskich prezidentskich wólbow je wušło po wočakowanju. Zakitowar zastojnstwa Miloš Zeman nažnja 38,56 procentow hłosow, z čimž docpě dwanaće dypkow wjac hač jeho najwažniši riwala, něhdyši šef Čěskeje akademije wědomosćow Jiří Drahoš, kiž dósta 26,60 procentow přihłosowanja. Za překwapjenku maja eksperća třeće městno diplomata Pavela Fišera, kiž je z 10,29 procentami znateho tekstarja Michala Horáčeka přesćahnył. Za toho wupraji so 9,18 procentow. Sćěhuja Marek Hilšer (8,83), Mirek Topolánek (4,30), Jiří Hynek (1,23), Petr Hannig (0,56) a Vratíslav Kulhánek (0,4). Wo přichodnej hłowje stata budźe doskónčnje tuž hakle we wurisanskej wólbje mjez Zemanom a Drahošom 26./27. januara rozsudźene. Powšitkownje liča z wurunanym duelom. Jedni faworizuja snadnje dotalneho prezidenta, druzy maja jeho wužadarja za trochu wuhladnišeho. Skoro wšitcy přěhračcy su jemu podpěru přilubili. Premier Andrej Babiš namołwi Zemana, jasnje so za zapad wuprajić.

W „balkanskej misiji“ po puću

póndźela, 15. januara 2018 spisane wot:

Praha (ČŽ/K/SN). Čěska je do Makedonskeje a Serbiskeje 55 policistow pósłała. W spomnjenymaj krajomaj maja woni sobu zesylnić škit hranicow Europskeje unije.

Čěski nutřkowny minister Lubomír Metnar ma tole za lěpšu pomoc hač přerozdźělowanje­ ćěkancow. Zdobom so nadźija, zo wšelke europske staty swój kritiski nahlad na wobchadźenje Čěskeje z migraciskej krizu změnja. Na swoje słužbne městna podachu so čěscy poli­cisća prěni raz z nowymi přezpólnymi wozydłami Land Rover, kotrež su za wukrajne­ misije přihódniše. Wuhoto­wani su mužojo z přisłušnymi brónjemi a z techniku za wobkedźbowanje póćmje. W Makedonskej je 40 čěskich policistow njedaloko města Gevgelija při grjekskej hranicy zasadźenych. 15 z nich wukonja słužbu w Serbiskej blisko města Negotin při hranicy k Bołharskej.

Wukrajne misije čěskich policistow běchu so w lěće 2015 započeli. Wot toho časa je něhdźe 1 200 zasto­jnikow z Čěskeje republiki we wukraju słužiło, hłownje w statach tak mjenowaneje balkanskeje šće­žki.

Njewočakowane přetworjenje pólskeho knježerstwa přewažnje witane

Waršawa. Zasadne přetworjenje knježerstwa Pólskeje přez noweho ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho minjenu wutoru je ludźi wulce zadźiwało. Přiwšěm najwjetši dźěl medijow njewo­čakowanu kročel wita.

Přestawka za Babiša

štwórtk, 11. januara 2018 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Premier mjeńšinoweho knježerstwa ANO Andrej Babiš drje w sejmje wčera nazhoni, zo wón dowěru njedóstanje, wothłosowanje wo tym bu pak na 16. januar přestorčene. ANO a ODS chcetej, zo wuswětla so nowe spóznaća w kawsy Baćonjaceho hnězda, do kotrejež je Babiš pječa zaplećeny. Prezident Miloš Zeman w debaće poruči, knježerstwu dowěru wuprajić. Zdobom wón zdźěli, zo powoła šefa ANO znowa za premiera, ale jenož potom, hdyž předpołoži jemu pisomne a podpisane při­lubjenja znajmjeńša 101 zapósłanca, zo wupraja Babišej dowěru. Zawodnje wabješe Babiš ze swojim knježerstwowym programom wo připóznaće. Preambla naspomnja priority, na přikład změnu rentoweho systema, europsku agendu, digitalizaciju stata, strategiski inwesticiski program, zesylnjenje wěstoty a reformu stata. Senioram a studentam přilubja wona darmotne jězby z ćahom. Wotmysleny je wustawowy zakoń wo powšitkownym referendumje, štož je jedyn z klučowych dypkow programa hibanja SPD. Dokument naspomnja tež přihoty zakonja wo socialnych bydlenjach.

Rekordnje wjele wopytowarjow

srjeda, 10. januara 2018 spisane wot:

Oświęcim (PŽ/K/SN). 2,1 milion ludźi z mnohich krajow swěta je sej loni ně­hdyše koncentraciske a zaničowanske lěhwo hitlerskeje Němskeje Auschwitz a Auschwitz II-Birkenau wobhladało. Tale ličba je nowy wopytowarski rekord. Přišło bě nimale 50 000 zajimcow wjace hač lěto do toho. Po zdźělenju tamnišeho statneho wopomnišća je najwjace ludźi z Pólskeje sameje było, mjenujcy wjace hač poł miliona. Sćěhuja wopytowarjo z Wulkeje Britaniskeje, USA, Italskeje, Španiskeje, Němskeje, Israela, Francoskeje a Čěskeje.

We wopomnišću płaća wot 2. januara 2018 nowe prawidła. Jako nowosć wu­staja tam zastupjenku­ z mjenom indiwidualneho wopytowarja. Zaměr toho je, spochi přiběraceho wopytowarstwa dla „polěpšić wěstotu na terenje awtentiskeho a ški­taneho městna“, rjekny direktor muzeja Andrzej Kacorzyk. W zašłosći bě k na­kupowanju zastupjenkow ze spe­kulatiwnych motiwow dochadźało, štož poće­žowaše předewšěm wopyty indi­widualnych turistow. Zawjedźenje za­stupnych lisćikow z mjenom ma tomu za­dźěwać.

nowostki LND