Pokutu zwyšili
Bratislava (SŽ/K/SN). Najwyše sudnistwo Słowakskeje je rozsudźiło, zo dyrbi Miroslav Marček, mordar nowinarja Jána Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušniroveje dleje pokućić. Wone napołoži jemu 25 lět jastwa, a tuž dwě lěće wjac hač bě prěnja instanca jako měru pokućenja postajiła. Krućiše pochłostanje něhdyšeho wojaka bě sej statny rěčnik žadał, wobskorženy pak wusud nablaku přiwzał. Přećiwo werdiktej Najwyšeho sudnistwa njeje apelacija (Berufung) móžna.
Duda: Skutk Brandta ikona
Pólska 50. róčnicu klakanja němskeho kanclera we Waršawje wopominała
Waršawa/Podstupim (dpa/SN). Pólska je poklaknjenje Willyja Brandta we Waršawje před 50 lětami wuzběhnyła. „Nam Polakam je tale gesta kanclera Brandta přewšo wuznamna. Jako ikona wopokazowace skutki móža wjace zwuraznić hač słowa“, rěka we wčerawšej zdźělence kenclije prezidenta Andrzeja Dudy. Zhromadne wopominanje poklaknjenja je jedyn z fundamentow dobrych, wzajomnych a na wěrnosći złožowacych so pólsko-němskich poćahow, dale rěka.
Zastupujo pólskeho prezidenta Andrzeja Dudu a toho němskeho kolegu Franka-Waltera Steinmeiera su šef prezidentskeje kenclije Krzysztof Szczerski a statny sekretar Stephan Steinlein kaž tež němski wulkopósłanc w Pólskej Arndt Freytag von Loringhoven wčera při pomniku rjekow Waršawskeho zběžka w židowskim geće 1943 wěncy połožili. Dnja 7. decembra 1970 bě tehdyši němski kancler Willy Brandt před mjenowanym pomnikom na kolena padnył. Gesta bě po wšěm swěće jako próstwa wo wodaće za złóstnistwa nacionalsocialistow a jako znamjo wujednanja kedźbnosć zbudźiła.
Namołwja k zasadnym změnam
„Koronakriza je přihódny moment za přehódnoćenje prioritow a po njej njemóže so čłowjestwo wróćić k starym politiskim a ekonomiskim systemam.“ Tónle nahlad zwuraznja bamž Franciskus w eseju, spisanym za ameriski dźenik New York Times, a z kotrehož tež čěske medije wažne pasaže publikuja. Po přeswědčenju swjateho wótca dyrbi swět wotnětka pomałšo stupać a lěpše formy zhromadneho žiwjenja namakać. Dźensniši dźeń je wón bóle rozdźěleny hač w zašłosći, byrnjež mjez sobu bóle zwjazany był.
Minister Brabec pod ćišćom
Praha (dpa/SN). Dwaj měsacaj po wobswětowej katastrofje w Čěskej njeje zawinowar přeco hišće zwěsćeny. Zapósłancy opozicije su tohodla wobswětoweho ministra Richarda Brabeca namołwjeli zastojnstwo złožić. „Pak je wón ze swojim ministerstwom zaprajił pak wón zawod kryje, kotryž bě rěku Bečva zanjerodźił“, rjekny Petr Gazdík ze strony měšćanostow STAN po informacijach powěsćernje čtk. Politikar přilubja nimo toho 100 000 krónow za pokiwy, kotrež wjedu k zawinowarjej.
Kónc septembra bě wjetše mnóstwo jara jědojteho cyanowodźika do rěki běžało a wulke mrěće rybow zawiniło. Wjace hač 40 tonow mortwych rybow dyrbjachu na 30 kilometrow dołhim wotrězku z rěki zwućahać. Bečva je přitok rěki, kotraž ćeče dale do Dunaja.
Kritikarjo ministrej Brabecej (populistiska strona ANO) wumjetuja, zo steji w konflikće wšelakich zajimow. 54lětny bě prjedy direktor zawoda za hnojiwa w koncernje Agrofert. Ke koncernej słuša tež při rěce stejaca chemiska fabrika, hdźež kóždužkuli zamołwitosć za mrěće rybow wotpokazuja. Agrofert załožił je ministerski prezident Andrej Babiš.
Awto bamža nětko relikwija
Swjedźenske lěto na česć Jana Pawoła II. koronapandemije dla wupadnyło
Waršawa. Nachilace so lěto 2020 drje katolskej cyrkwi Pólskeje w najlěpšim pomjatku njewostanje. Poprawom měješe wone wjeršk dotalneho cyrkwinskeho žiwjenja być. Składnostnje 100. posmjertnych narodnin Karola Wojtyły, Jana Pawoła II., chcyše cyrkej cyłe lěto sławnemu pólskemu bamžej wěnować. Po cyłym kraju běchu zarjadowanja a swjatočnosće na jeho česć planowane. Koronakrizy dla pak z toho ničo njebu.
Tola tež hewak njeje tele lěto za pólsku cyrkej zwjeselace. Pady pedofilnych duchownych hač do najwyšich kruhow ludźi faktisce cyły čas zaběraja. W tym zwisku so tež stajnje zaso prašeja, hač njeje Jan Pawoł II. woprawdźe ničo wo seksualnym znjewužiwanju młodostnych a dźěći přez duchownych wědźał.
Babiš namołwja ludźi k disciplinje
Praha (dpa/SN). Čěski ministerski prezident Andrej Babiš namołwja wobydlerjow k disciplinje hladajo na wolóženja, kotrež wot dźensnišeho w susodnym kraju płaća. „Sym wolóženjow dla trochu nerwozny“, rjekny wón telewizijnemu sćelakej Nova. „Tłóčmy palcy a budźmy woprawdźe disciplinowani.“ Wjacori fachowcy wšak su mjeztym swoje wobmyslenja wuprajili. Biologa Jaroslav Flegr warnowaše samo před „třećej žołmu“ koronainfekcijow.
W Čěskej su wotnětka wšitke hosćency, korčmy a kupnicy zaso wotewrjene. Wšě za žiwjenje njewažne wobchody běchu minjene šěsć tydźenjow zawrjene. Ličba kupcow pak je na wosobu na 15 kwadratnych metrow předawanskeje płoniny wobmjezowana. Dźiwadła a kina wostanu dale zawrjene.
Čěska ze swojimi 10,7 milionami wobydlerjow měješe hakle njedawno sobu najwyšu kwotu infekcijow po wšej Europje. Mjeztym je so połoženje polěpšiło. Wčera běchu hišće 5 176 natyknjenjow w běhu 24 hodźin zwěsćili.
Starosće čěsko-serbskeho časopisa
Do Budyšina dóšło je lětuše hakle štwórte čisło časopisa Česko-lužický věstník. Zamołwita redaktorka Eliška Oberhelová pisa, zo so korona na wudawanje wokolnika a cyłkownje na dźěławosć Towarstwa přećelow Serbow chětro špatnje wuskutkuje. W Praskim Serbskim seminarje so tuchwilu zarjadowanja wotměć njehodźa. W rumnosćach pak su wustajeńcu ilustracijow k zběrce basnjow Jurja Łušćanskeho „Čerwjeń brěškow“ wotewrěli. Milan Hrabal, Zuzana Bláhová-Sklenařová a Radek Čermák su so z přełožkom wo bórzomny druhi rozšěrjeny nakład zběrki basnjow rodźeneho Njebjelčana postarali.
W Čěskej dalše wolóženja
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z Prahi
Po minjenym, skerje napjatym tydźenju – ličby nowonatyknjenych z koronawirusom drje dale spadowachu, srjedź tydźenja pak stagněrowachu – wozjewi čěske knježerstwo njedźelu připołdnju dalše wolóženja. Wot jutřišeho so Češa do normalneho žiwjenja nawróćeja. Knježerstwo je rozsudźiło, zo smědźa wot štwórtka wšitke wobchody a hosćency zaso wotewrjene być, tež posłužby budu k dispoziciji. Za wobchody drje dale płaći, zo dyrbja ludźo škitny nahubnik wužiwać a wokoło sebje 15 kwadratnych metrow městna měć. Wšitcy wobchodnicy, a to nic jeno ći ze žiwidłami, smědźa tuž swojich kupcow znowa posłužować. Dalša zwjeselaca powěsć za přetrjebarjow wězo je, zo móža nětko w adwentnym času zaso njedźelu nakupować hić. Hosćencarjam je so tohorunja hoberski kamjeń z wutroby walił. Tež woni móža wot jutřišeho swojich hosći wšědnje hač do 22 hodź. witać. Dyrbja pak z mjenje hosćimi ličić, tež w jich lokalach płaća mjenujcy dale postajenja hygieny a wěstotny wotstawk.
Bydlenja dla so mnozy starosća
Činy za potrěbnych – a za dźěći
POTRĚBNYM je čěska ludnosć tež lětsa we wobchodach zaso cyrobizny darować móhła. Tónkróć je kónctydźenska zběrka 440 tonow tworow wunjesła, štož je dotal najwjace. Darili su wobydlerjo 396 tonow žiwidłow a 44 tonow hygieniskich artiklow. To publikuje powěsćernja čtk. Njedźiwajcy nimoměry naročnych hygieniskich wuměnjenjow koronapandemije dla su zběrku we wšěch 603 wobchodach bjez problemow přewjedli, zdźěleja jeje organizatorojo. Po jich měnjenju bywa zběrka w přitomnosći hišće wažniša hač w minjenych lětach, dokelž je koronawirusoweje pandemije dla mnóstwo wosobow w ćežkej žiwjenskej situaciji chětro přibyło. Jeno w septembru a oktobru je jich ličba wo 40 procentow zrostła. Mjez nowymi cyrobiznoweje pomocy potrěbnymi su předewšěm ludźo, kiž su pandemije dla wo dźěło přišli a tajcy z niskej zasłužbu. Praksa darowanja je tohorunja na postajene naprawy přećiwo koronawirusej dźiwać dyrbjała.
