Wulka škoda za muzej w Praze
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z čěskeje stolicy
Tydźeń po zahajenju statneje karanteny a najkrućišich naprawow za čas koronapandemije jewja so w Čěskej prěnje pozitiwne znamjenja. Tak počina so razantne rozpřestrěće koronawirusa skónčnje spomaleć, a reprodukciska kwota je minjeny kónc tydźenja samo na 1,1 spadnyła. Wo tym informowaše nowy minister strowotnistwa susodneho kraja, bywši wyši lěkar w Brnjanskej fakultnej chorowni Jan Blatný. Přewšo wolóžaca powěsć dowjedźe knježerstwo k rozsudej, nuzowy staw, kiž płaći wot 5. winowca hač do 20. nazymnika, podlěšić. Wobmjezowanja zjawneho žiwjenja kaž zawrjene wobchody a hosćency a zakaz, so wot 21 do 5 hodź. wonka wólnje pohibować, płaća potajkim dale. Jenož dźěła abo strowotniskich přičin dla smědźa Češa swoje bydlenja w nocy wopušćić – abo hdyž maja psa. Lubowarjam štyrinohatych přećelow je dowolene, pozdźe wječor ze swojim lubuškom znajmjeńša na krótki čas wonka być.
Wobmjezowanja drje hač do hód
Wudma znamjo rozhorjenosće
Protesty přećiwo nowemu prawu wotehnaća po wšej Pólskej dale traja
Waršawa. Mócne demonstracije přećiwo přiwótřenemu prawu na wotehnaće pólsku towaršnosć dale zaběraja. W nimale wšitkich městach kraja dochadźa hižo cyły tydźeń wšědnje k protestam. Minjeny štwórtk bě wustawowe sudnistwo na iniciatiwu někotrych zapósłancow knježaceje narodno-konserwatiwneje strony PiS rozsudźiło, zo dyrbja žony dźěćo porodźić, byrnjež hižo w maćernym žiwoće ćežko zbrašene było.
Dowěra spadła
Běh za změnu a nuza ministra
Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny
Njedźiwajcy chutnych powěsćow korony dla wotmě Roman Hřebecký srjedź winowca swój projekt: běh za strukturnu změnu. Start napinaceje akcije bě na hłownym dwórnišću w sewjeročěskim Ústíju nad Labem. Sportowc chcyše wot pjatka do njedźele na čarje 260 km wot jedneje milinarnje a jedneje brunicoweje jamy k dalšej běžeć. „Ze swojim běhom chcu skedźbnić na kónc wudobywanja brunicy. Strukturna změna dyrbi wobydlerjam regiona nowe dźěłowe městna garantować a přirodźe polěkować. Tohodla sym so za tajki projekt rozsudźił“, rjekny 36lětny hobbyjowy atlet nowinarjam. Za čas kedźbyhódneho sportoweho wukona spaše Hřebecky jenož něšto mało hodźin, wón bě mjenje bóle stajnje po puću. Wšako płaćachu podpěraćeljo zajimaweho projekta – někotre čěske předewzaća – za kóždy běhany kilometer dwě krónje. Tež wobswětowa organizacija DUHA (tučel) podpěra sportowca. „Chcychmy zjawnosć na bórzomny přechad wot brunicy k wobnowjomnym žórłam energije sensibilizować“, přeradźi zastupjer organizacije nowinarjam.
Wšitke hosćency w Pólskej zawrjene
Waršawa (dpa/SN). Wot minjeneje soboty su w Pólskeje wšitke hosćency zawrjene a zarjadowanja z wjace hač pjeć wosobami zakazane. Kraj dyrbjał wšitko činić, zo njemóže so koronawirus hižo tak spěšnje rozpřestrěć kaž dotal, rjekny ministerski prezident Mateusz Morawiecki minjeny pjatk we Waršawje k wopodstatnjenju. Samsny dźeń běchu strowotniske zarjady 13 632 nowych infekcijow w běhu 24 hodźin přizjewili. To je najwyša ličba po zahajenju pandemije. Zdobom su 153 nowych smjertnych padow w zwisku wirusom registrowali. Cyłkowna ličba smjertnych woporow wučinješe kónc tydźenja 4 172.
Zawrjenje gastronomije płaći najprjedy raz dwaj tydźenjej, móhli pak je podlěšić. Nimo toho wobzamknychu dalše drastiske naprawy: Wšitcy šulerjo wot 4. lětnika, za kotrychž to dotal hišće njepłaćeše, maja wotnětka distancowu wučbu za kompjuterom. Dźěći a młodostni hač do 16 lět njesmědźa mjez 8 a 16 hodź. bydlenje abo dom bjez přewodźenja dorosćeneho wopušćić.
Pandemija w Pólskej dramatiska
Waršawski sejm přihotuje nowe zakonje k přesadźenju škitnych naprawow
Waršawa. Koronakriza so tež w Pólskej dramatisce wuwiwa, najebać hižo wobstejace škitne naprawy a zakazy. Tak su wčera rekordnu ličbu 12 107 nowych infekcijow w běhu 24 hodźin zličili. W samsnym času je 168 pacientow w zwisku z wirusom wumrěło. Pólski sejm tuchwilu wo nowych škitnych zakonjach debatuje. Zdobom je we wjacorych městach k demonstracijam přećiwo škitnym naprawam dóšło. Razneho wuwića nowych infekcijow dla wočakuja, zo Pólsku hižo bórze kompletnje jako „čerwjene pasmo“ zastopnjuja. Dotal bě kraj do žołtych a čerwjenych pasmow dźěleny a wotpowědujo tomu škitne naprawy rozdźělnje postajił. Mjeztym je so pandemija na nimale 90 procentow kraja rozšěriła. Fitnesowe studija a kupanske hale su zawrjene. Zarjadowanja z wjele wobdźělnikami – tež kwasy – su zakazane. Pohrjeby smědźa jenož w najwušim kruhu swójby wotměć. Ludźo dyrbja wšudźe nahubnik wužiwać, we wobchodach a zarjadach runje tak kaž pod hołym njebjom.
Žně 2020 bohatše
Praha (ČŽ/K/SN). Lětuše žně žita kaž tež wšitkich druhich pólnych płodow a rostlinow – z wuwzaćom chmjela – su w susodnej Čěskej lětsa wunošniše byli hač loni. Zorna rožki, pšeńcy, wowsa a ječmjenja su ratarjo na přikład 7,98 tonow namłóčili, štož je porno lětu 2019 cyłych 4,5 procentow wjac. Pola běrnow wučinja přibytk samo 19,5 procentow. Tele wuslědki ratarstwa 2020 je Čěski statistiski zarjad (ČSÚ) wozjewił.
Trochowane žně běrnow we wysokosći 688 000 tonow docpěja z powjetšenja plahowanskeje płoniny na 24 100 hektarow, ale tež z wyšim hektarowym wunoškom. Přerěznje nazběrachu lětsa z hektara 28,82 tonow „neplow“. Rěpika su 1,246 milionow tonow nažnjeli, 7,7 procentow přirosta porno zašłemu lětu. Pola cokoroweje rěpy je bilanca 3,739 milionow tonow, štož je porno loni plus wo 3,6 procentow. Žně maka wučinjeja 29 000 tonow, štwórćinu wjace hač 2019. Hrocha su 90 000 tonow naprodukowali, třećinu wjace hač w zašłym lěće. Zelenina je so powšitkownje derje radźiła, jeno pola kórkow a tomatow su wupady byli.
Fachowcy su sej přezjedni, zo dźakowano dobrym lětušim žnjam njebudźe trjeba, płaćizny cyrobiznow zwyšić.
Zaso „lockdown“ w Čěskej
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z Prahi
Po napinacym kóncu tydźenja z přiběracej ličbu nowonatyknjenych a namócnymi rozestajenjemi mjez hooliganami a policiju na Staroměšćanskim naměsće w Praze je połoženje w Čěskej dale napjate. Premierminister Andrej Babiš bě šokowany wo surowosći a sebičnosći někotrych wobydlerjow, kiž cyle jednorje ignoruja postajenja knježerstwa a wohrožuja ze swojim zadźerženjom sebje samych a sobučłowjekow. Nutřkowny minister Jan Hamáček rjekny, zo bě dźěl radikalnych fanow měrniwy protest za bijeńcu z policistami znjewužiwał. Čěski prezident Miloš Zeman pochwali policiju. Póndźelu wěšćeše minister strowotnistwa Roman Prymula, zo ličba nowych infekcijow tež přichodnej dwě njedźeli dale přiběra. Tohodla dyrbja Češa wot wčerawšeje srjedy za swoje wobstaranja tež wonka zaso škitne nahubniki nosyć. Jeli so krućiše naprawy njewuskutkuja, liči wón w druhej połojcy winowca z dalšimi 200 000 do 250 000 schorjenymi. Při tym je reprodukciska kwota wot 1,5 na 1,4 snadnje spadnyła.
Juristiska zasada wusud kazała
Hdyž bě słowakske specialne sudnistwo před dobrym měsacom z njewšědnym zajimom sćěhowany proces w kawzy zamordowanja nowinarja Jána Kuciaka a jeho njewjesty Martiny Kušniroveje zakónčiło z wuwinowanjom dweju wulce podhladneju wobskorženeju, je njezrozumjenje w kraju, wosebje wšak staršich wobeju woporow było njesměrne. Nětko su słowakske medije wusud tež w jeho pisomnej formje publikowali. Na 139 stronach wobdźěleni třo sudnicy nadrobnje wopodstatnjeja, z kotrych objektiwnych přičin su rozsudźili, kaž su rozsudźili. Rezimej rěka: Wuwinowanje tohodla, dokelž předewzaćelej Marianej Kočnerej njeje někoho wotpohlad, chcyć nowinarja Jána Kuciaka zamordować, znaty był, dokelž njeje dopokazujomne, zo je Alena Zsuzsova mordarjej wot Kočnera 70 000 eurow přepodała a dokelž wobaj hłownaj swědkaj njejstaj wěryhódnaj. Sudnistwo je so tuž dyrbjało chcyjo nochcyjo po juristiskej zasadźe měć „in dubio pro reo“ (Při dwělach za wobskorženeho). By-li wone Kočnera a Zsuzsovu zasudźiło, by to móhła juristiska zmylnosć być.
