Zawru hranicy
Minsk (ČŽ/K/SN). Běłoruska zawrěje swoje nazemske hranicy, tak zo wobydlerjo kraj hižo wopušćić njemóža. Knježerstwo ma naprawu k škitej ludnosće před natyknjenjom z koronawirusom za njezbytu. Po informacijach powěsćernje Interfax nabudźe postajenje dnja 20. decembra płaćiwosće. Šoferow nakładnych awtow w mjezynarodnym wobchadźe a diplomatow wone njenastupa. Kak dołho maja hranicy zawrjene wostać, njeje znate. Wot spočatka pandemije w nalěću je so w Běłoruskej 152 453 ludźi z wirusom natyknyło, z kotrychž 1 230 zemrě.
Němsko-pólski bus njeje hižo w jězbnym planje
Frankfurt n. W./Słubice (RD/SN). W nowym, wot wčerawšeho płaćiwym jězbnym planje zjawneho bliskowobchada pobrachuje jedyn z dotalnych zwiskow: znata busowa linija 983 z Frankfurta nad Wódru du pólskich Słubic a wróćo. Koronapandemije dla bus wot měrca hižo wjace jězdźił njeje. Zo pak su zwisk z nowym jězbnym planom doskónčnje šmórnyli, nima ničo z koronu činić. Zamołwitym njeje so poradźiło sobufinancowanje z pólskeje strony zaručić.
Němsko-pólski busowy zwisk běchu 9. decembra 2012 zahajili. Bě to prestižny objekt dwójneho města Frankfurta n. W. a Słubic. Hač do wudyrjenja koronakrizy su wšědnje 900 pasažěrow wozyli, štož bě wulki wuspěch. Přiwšěm nasta kóžde lěto deficit 105 000 eurow. Tón běštej wobě měsće zhromadnje wurunałoj. Tež studenća Europskeje uniwersity Viadrina so na financowanju wobdźělichu, wšako mějachu z busom dobry zwisk wot Frankfurtskeho dwórnišća k Viadrinje kaž tež ke Collegiumej Polonicumej w Słubicach kaž tež do internatow na woběmaj stronomaj Wódry.
Són Kaczyńskeho spjelnjeny
Pólski wolijowy koncern Orlen regionalne medije kraja pokupił
Waršawa. Předsyda pólskeje knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosław Kaczyński je minjenu póndźelu wulki wosobinski wuspěch docpěł. Wón to zwoprawdźi, štož bě minjene štyri lěta stajnje zaso připowědźił: pólske medije repolonizować. Wot zjawnosće lědma wobkedźbowane je pólski statny wolijowy koncern PKN Orlen cyłkownje 20 regionalnych dźenikow kraja, 120 tydźenikow a na wšě 500 internetnych portalow kupił. Wšitke tute medije słušachu dotal předewzaću Polska Press, kiž bě dźěl němskeho koncerna Verlagsgruppe Passau. Pólski wolijowy koncern wotnětka regionalne nowiny wudawa a tež rozšěrja. Šef koncerna je Daniel Obajtek, wuski dowěrnik Jarosława Kaczyńskeho.
Podpěruja chorownju w Słubicach
Frankfurt nad Wódru/Słubice (RD/SN). Dar 2 200 škitnych nahubnikow FFP2 za tuchwilu jako koronakliniku wužiwanu chorownju w partnerskim měsće Frankfurta Słubicach staj předwčerawšim prezidentka a kancler Europskeje uniwersity Viadrina, prof. dr. Julia von Blumenthal a Niels Heller-Meyer, jednaćelej kliniki Łukaszej Kaczmarekej přepodałoj.
„Jako Europska uniwersita so wjeselimy, zo móžemy chorownju w Słubicach z FFP2-nahubnikami tróšku podpěrać. Koronawirus so do statneje mjezy wohlada. Runje tak pak solidarita ludźi a institucijow w pomjeznym regionje njepřestawatej“, je prof. Blumenthal mjezy překročace zhromadne dźěło a solidaritu tež w krizy při přepodaću nahubnikow dźakownje hódnoćiła.
Collegium Polonicum w Słubicach chorownju tohorunja z wěcnymi darami podpěruje. Mjez nimi su priwatne dary sobudźěłaćerjow němsko-pólskeho slědźenišća, kaž na přikład desinfekciske srědki a artikle hygieny, słódkosće a kofej.
Nowa papjera přećiwo wirusej
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z čěskeje stolicy
Jenož poł tydźenja po wobšěrnišich wolóženjach w šulskim, pohosćenskim a wólnočasowym wobłuku je čěske knježerstwo póndźelu wječor swoje naprawy skorigowało a wuměnjenja za gastronomiju wospjet přiwótřiło. Hosćencarjo smědźa drje ludźi dale posłužować, wot wutory pak dyrbja swoje lokale wo dwě hodźinje zašo w 20 hodź. zawrěć. Wšako ličba nowonatyknjenych tuchwilu zaso přiběra. Póndźelu zwěsćichu strowotniske zarjady 4 239 nowych padow, 600 nowoinficěrowanych wjace hač tydźeń do toho. Minjeny štwórtk wočakowany nawal w znowawotewrjenych wobchodach a hosćencach wšak je wuwostał; wjetšina ludźi swoje twory radšo dale w interneće kupuje.
Pokutu zwyšili
Bratislava (SŽ/K/SN). Najwyše sudnistwo Słowakskeje je rozsudźiło, zo dyrbi Miroslav Marček, mordar nowinarja Jána Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušniroveje dleje pokućić. Wone napołoži jemu 25 lět jastwa, a tuž dwě lěće wjac hač bě prěnja instanca jako měru pokućenja postajiła. Krućiše pochłostanje něhdyšeho wojaka bě sej statny rěčnik žadał, wobskorženy pak wusud nablaku přiwzał. Přećiwo werdiktej Najwyšeho sudnistwa njeje apelacija (Berufung) móžna.
Duda: Skutk Brandta ikona
Pólska 50. róčnicu klakanja němskeho kanclera we Waršawje wopominała
Waršawa/Podstupim (dpa/SN). Pólska je poklaknjenje Willyja Brandta we Waršawje před 50 lětami wuzběhnyła. „Nam Polakam je tale gesta kanclera Brandta přewšo wuznamna. Jako ikona wopokazowace skutki móža wjace zwuraznić hač słowa“, rěka we wčerawšej zdźělence kenclije prezidenta Andrzeja Dudy. Zhromadne wopominanje poklaknjenja je jedyn z fundamentow dobrych, wzajomnych a na wěrnosći złožowacych so pólsko-němskich poćahow, dale rěka.
Zastupujo pólskeho prezidenta Andrzeja Dudu a toho němskeho kolegu Franka-Waltera Steinmeiera su šef prezidentskeje kenclije Krzysztof Szczerski a statny sekretar Stephan Steinlein kaž tež němski wulkopósłanc w Pólskej Arndt Freytag von Loringhoven wčera při pomniku rjekow Waršawskeho zběžka w židowskim geće 1943 wěncy połožili. Dnja 7. decembra 1970 bě tehdyši němski kancler Willy Brandt před mjenowanym pomnikom na kolena padnył. Gesta bě po wšěm swěće jako próstwa wo wodaće za złóstnistwa nacionalsocialistow a jako znamjo wujednanja kedźbnosć zbudźiła.
Namołwja k zasadnym změnam
„Koronakriza je přihódny moment za přehódnoćenje prioritow a po njej njemóže so čłowjestwo wróćić k starym politiskim a ekonomiskim systemam.“ Tónle nahlad zwuraznja bamž Franciskus w eseju, spisanym za ameriski dźenik New York Times, a z kotrehož tež čěske medije wažne pasaže publikuja. Po přeswědčenju swjateho wótca dyrbi swět wotnětka pomałšo stupać a lěpše formy zhromadneho žiwjenja namakać. Dźensniši dźeń je wón bóle rozdźěleny hač w zašłosći, byrnjež mjez sobu bóle zwjazany był.
Minister Brabec pod ćišćom
Praha (dpa/SN). Dwaj měsacaj po wobswětowej katastrofje w Čěskej njeje zawinowar přeco hišće zwěsćeny. Zapósłancy opozicije su tohodla wobswětoweho ministra Richarda Brabeca namołwjeli zastojnstwo złožić. „Pak je wón ze swojim ministerstwom zaprajił pak wón zawod kryje, kotryž bě rěku Bečva zanjerodźił“, rjekny Petr Gazdík ze strony měšćanostow STAN po informacijach powěsćernje čtk. Politikar přilubja nimo toho 100 000 krónow za pokiwy, kotrež wjedu k zawinowarjej.
Kónc septembra bě wjetše mnóstwo jara jědojteho cyanowodźika do rěki běžało a wulke mrěće rybow zawiniło. Wjace hač 40 tonow mortwych rybow dyrbjachu na 30 kilometrow dołhim wotrězku z rěki zwućahać. Bečva je přitok rěki, kotraž ćeče dale do Dunaja.
Kritikarjo ministrej Brabecej (populistiska strona ANO) wumjetuja, zo steji w konflikće wšelakich zajimow. 54lětny bě prjedy direktor zawoda za hnojiwa w koncernje Agrofert. Ke koncernej słuša tež při rěce stejaca chemiska fabrika, hdźež kóždužkuli zamołwitosć za mrěće rybow wotpokazuja. Agrofert załožił je ministerski prezident Andrej Babiš.
Awto bamža nětko relikwija
Swjedźenske lěto na česć Jana Pawoła II. koronapandemije dla wupadnyło
Waršawa. Nachilace so lěto 2020 drje katolskej cyrkwi Pólskeje w najlěpšim pomjatku njewostanje. Poprawom měješe wone wjeršk dotalneho cyrkwinskeho žiwjenja być. Składnostnje 100. posmjertnych narodnin Karola Wojtyły, Jana Pawoła II., chcyše cyrkej cyłe lěto sławnemu pólskemu bamžej wěnować. Po cyłym kraju běchu zarjadowanja a swjatočnosće na jeho česć planowane. Koronakrizy dla pak z toho ničo njebu.
Tola tež hewak njeje tele lěto za pólsku cyrkej zwjeselace. Pady pedofilnych duchownych hač do najwyšich kruhow ludźi faktisce cyły čas zaběraja. W tym zwisku so tež stajnje zaso prašeja, hač njeje Jan Pawoł II. woprawdźe ničo wo seksualnym znjewužiwanju młodostnych a dźěći přez duchownych wědźał.
