Bratislava (SŽ/K). Skazaćel zamordowanja přepytowaceho nowinarja Jána Kuciaka je drje Marian Kočner. Přeradźił je dwělomneho předewzaćela sobupodhladny Zoltán Andruskó, w přepytowanskej jatbje nětko z policiju hromadźe dźěłacy. Jako žórło mjenowaše Andruskó Alenu Zsuzsovu. Wona bě posrědkowarka 70 000 eurow tomu, kiž měješe Kuciaka zatřělić. Kočner w tej kawsy dotal njeje wobwinowany. Njesłuša ani k tym wosom wosobam, kotrež bě policija tydźenja w městačku Kolárovo zajała. Kočnera běchu wšak hižo kónc junija podhlada jebanstwa dla zawrěli. Statne rěčnistwo jemu wumjetuje, zo je hromadźe z eksšefom priwatneje telewizije MARKIZA, něhdyšim hospodarskim ministrom Pavelom Rusu sfalšował změnki w hódnoće 69 milionow eurow.
Čěska nowinarka Pavla Holcová – wona je z Kuciakom často hromadźe dźěłała – wě powědać, zo je Kočner loni w septembru słowakskemu koleze jeho rešeršowanja dla telefonisce hrozył: „Póčnu so, knježe Kuciako, zajimować za Wašu mać, za Wašeho nana. Knježe Kuciako, budźeće prěni …“
Bratislava (SŽ/K). Štyrjo z wosom podhladnych zaplećenja do zamordowanja přepytowaceho nowinarja Jána Kuciaka a jeho přećelki Martiny Kušniroveje dla su w přepytowanskej jatbje. Na namjet statneho rěčnistwa postaji naprawu specialne sudnistwo, zaběrace so z najćešimi złóstnistwami. Zawrjeni su hłowny podhladny, něhdyši policist-přepytowar Tomáš Szabó, něhdyši profesionelny wojak Miroslav Marček, předewzaćel Zoltán Andruskó kaž tež předewzaćelka-tołmačerka Alena Zsuzsová. Žonu je policija minjeny pjatk w Komarnom zajała. Přełožowała bě wona za dwělomneho předewzaćela Mariana Kočnera.
Po lětušim zawěrno njewšědnym „horcym lěću“ přez wšě lěćne měsacy wožiwjeja ludźo poněčim tež zaso towaršnostne aktiwity. Tak poćahnu wobydlerjo hižo tele dny w demonstraciskim ćahu před parlament, zo bychu zapósłancow na zrudnu wobstejnosć skedźbnili – ani sydom měsacow po zamordowanju přepytowaceho nowinarja Jana Kociaka a jeho slubjeneje w jeju domskim nima policija hišće ani slěda na skućićela. Po dlěje hač poł lěće je wona identifikaciske foto muža wozjewiła, kiž bě so za čas njeskutka tam pohibował a by po měnjenju přepytowarjow tuž móhł zasadne informacije wo mordarstwje měć. W ródnej wsy nowinarja ludźo powědaja, zo akuratnje wony muž po mordarstwje njeje hižo na dźěło chodźił a město toho wulkomyslnje započał na awtomatach hrać, bynjež poprawom žanych dochodow njeměł. A bórze na to je so wón do wukraja z procha měł … (Mjeztym su skućićela zajeli, kaž SN wčera informowachu.)
Składnostnje woswjećenja 100. róčnicy zrodźenja Čěskosłowakskeje njewotměwaja so w našim kraju jenož wulke politiske zarjadowanja. Wuznamny podawk přewodźeja zdobom njeličomne mjeńše akcije kulturneho abo druheho razu. Liberecska wědomostna knihownja přewjedźe w tutym zmysle přednoškowy wječor, na kotryž bě jeje wjednistwo hromadźe z towaršnosću Societas Amicum Liberec (SAL) přeprosyło předsydu Maćicy Serbskeje Jurja Łušćanskeho, zo by ze stejnišća Łužiskich Serbow komentował pozicije prěnjeho čěskosłowakskeho prezidenta-wuswobodźerja Tomáša Garrigua Masaryka. Łušćanski wustupowaše hromadźe z Liberecskim historikarjom, kotryž jeho wuwjedźenja z citatami z knihi Karla Čapeka „Hovory s T. G. M.“ móhłrjec ilustrowaše. Přednošk naby tak wysokeho niwowa a za připosłucharjow atraktiwnosće. Přednošowar předstaji tež někotre łužiske wosobiny, z kotrymiž je so Masaryk znał resp. wo kotrychž skutkowanje je so zajimował.
Waršawa (JBR/SN). Po cyłej Pólskej protestuja nadal přećiwo reformam knježerstwa, kotrež ma wjele ludźi za dwělomne. Na jara originelne wašnje čini to Komitej škita demokratije (KOD). Wobydlerska iniciatiwa wumjetuje knježerstwu łamanje konstytucije – zakładneho zakonja kraja. Njedawno woblečechu aktiwisća KOD na Waršawskim Hrodowym naměsće postawu krala Zygmunta III. běłu košlu z napisom „KONSTYTUCJA“. Zo bychu statuwu krala docpěli, kotraž steji 22 metrow wysoko, trjebachu wulki twarski kran. „Kral za nami steji!“, akciji přihłosujo wótře wołachu.
Tež dalše pomniki kraja dóstachu běłu košlu, tak na přikład figura Neptuna – romskeho krala morja – w starym měsće Gdańska. W Kielcach woblečechu sympatizanća iniciatiwy KOD pomnik Henryka Sienkiewicza, lawreata Nobeloweho myta za knihu „Quo vadis“ (Dokal dźeš). Runje napis na košli a titl Sienkiewiczoweje knihi tworitej zmysłapołnu namołwu „Dokal dźeš, konstitucija“.
Akcija košlow politikarjow napomina, zo maja Zakładny zakoń Pólskeje, konstytuciju, respektować.
Berlin (ČŽ/K). Prezident Čěskeje republiki Miloš Zeman poby wot srjedy hač do pjatka w Němskej. Posledni dźeń swojeho statneho wopyta měješe wón rozmołwy z němskej kanclerku Angelu Merkel (CDU) kaž tež z prezidentom Frankom Walterom Steinmeierom. Z woběmaj je přede- wšěm wo zhromadnym dźěle na polu hospodarstwa jednał. Problematika migracije je skerje na kromje rólu hrała.
Zeman po tym rjekny, zo „so wón z knjeni kanclerku rady rozmołwja a zo wona jeho stajnje z ,dobrý deń wita‘“. Ze zwjazkowym prezidentom Steinmeierom staj sej wonaj wo tym přezjednaj, zo „matej Němska a Čěska republika – dźensa dobraj přećelej – wzajomnu zamołwitosć za přewinjenje trajaceje europskeje krizy a za nańdźenje zhromadnych wotmołwow na dotal njedorozrisane prašenja kaž tež za to, zo njeby Europa znowa do zapada a wuchoda dźělena była“. Pjatk zetka so Zeman tež z němskimi firmownikami a z bywšim kanclerom Gerhardom Schröderom, kotrehož woznamjeni za jednoho z najwjetšich swojeju dweju němskeju přećelow.
Waršawa. Politiscy komentatorojo njejsu sej přezjedni, hač bě wopyt pólskeho prezidenta Andrzeja Dudy we Washingtonje wuspěšny abo nic. Duda bě wutoru ze swojej mandźelskej Agatu na statnym wopyće pola prezidenta USA Donalda Trumpa. Na termin pak dyrbješe dohromady tři lěta čakać. Wotpowědnje tomu je medijam wopyt jako tajki hižo wulki wuspěch. Wšitke pólske nowiny mějachu foto z prezidentomaj a mandźelskimaj před Běłym domom na titulnej stronje.