Kaczyńskemu hrozy strach
Pólska opozicija koaliciju wutworiła – radikalni katolikojo tohorunja
Waršawa. W Pólskej je so zahajił wólbny bój, štož so tež w medijach dźeń a bóle wotbłyšćuje. Dźe wo wólby Europskeho parlamenta w meji runje tak kaž wo wólby noweho pólskeho sejma nazymu.
W tym zwisku je so něšto stało, štož njeby před měsacami hišće předstajomne było: Cyłkownje pjeć dotal zwadźenych opoziciskich stron je so do tak mjenowaneje „Europskeje koalicije“ zjednoćiło. Jeje hłowny zaměr je, wutworić sylny napřećiwny blok ke knježacej narodnokonserwatiwnej stronje Prawo a sprawnosć (PiS). Hladajo na to su strony samo zwólniwe swoje zdźěla chětro rozdźělne pozicije nastupajo rólu cyrkwje, prawo žonow abo jenakosplažne partnerstwa wróćo stajić.
Wodźaca móc Europskeje koalicije je něhdy knježaca liberalna Wobydlerska platforma z Grzegorzom Schetynu na čole. Zwjazkej přisłušeja nimo toho Lěwica, Ratarska strona, liberalna a moderna strona Nowoczesna kaž tež Zeleni.
Postupy za Romow
Pólska staja wuměnjenja
Waršawa (dpa/SN). Pólska wjaza swoje wobdźělenje na wot Brüssela a Berlina namjetowanym pruwowanskim mechanizmje k dodźerženju zakładnych hódnotow EU na wuměnjenje. „Přistupimy mechanizmej, hdyž mamy garantiju za njestronitosć a objektiwitu a hdyž su prašenja mjezsobnych poćahow mjez wěstymi institucijemi EU a čłonskimi statami rozrisane“, rjekny pólski minister za europske naležnosće Konrad Szymański wčera w Brüsselu po informacijach powěsćernje PAP. Hewak hrozy mechanizm, kotryž by bjez wuwzaća politiske napjatosće mjez wšitkimi čłonskimi statami zawinił, Szymański měnješe.
Němska a Belgiska běštej do toho proces předstajiłoj, w kotrymž měli so wšitke kraje EU jónu wob lěto dobrowólnje pruwować dać, zo by so łoskoćiwym chłostanskim jednanjam kaž přećiwo Pólskej a Madźarskej zadźěwało.
Komisija EU je přećiwo Pólskej prawnostatne jednanje zahajiła: Wona Waršawje wumjetuje, zo je sej z reformu justicu podćisnyła. Pólska kritiku wotpokazuje, wumjetujo Europskej uniji, zo so do nutřkownych naležnosćow kraja tyka.
Kiwa Čaputovej nět prezidentstwo?
Bratislava (SŽ/K/SN). Faworitka je Zuzana Čaputová drje była, ale zo wona w prěnim kole prezidentskich wólbow 40,6 procentow hłosow nažněje, tola překwapja. Z 18,7 procentami sćěhuje z wulkim wotstawkom naměstny předsyda Europskeje komisije Maroš Šefčovič. Přiwšěm budźe so wón 30. měrca z dobyćerku wo zastojnstwo hłowy stata wubědźować. Něhdyši sudnik Štefan Harabin docpě ze 14,4 procentami třeće městno. Za štwórteho, prawicarskeho ekstremista Mariana Kotlebu, su 10,4 procenty hłosowali. Za tamnych dźewjeć kandidatow saha přihłosowanje wot 5,3 hač k 0,3 procentam. Wólbne wobdźělenje wučinješe 48,7 procentow.
Słowakske medije maja přeswědčiwy wuspěch notarki Zuzany Čaputoveje za wuraz žedźenja ludźi za změnu w kraju po lońšim zamordowanju nowinarja Jána Kuciaka a jeho partnerki Martiny Kušníroveje. Dotalny prezident Andrej Kiska wita wuslědk ze słowami: „Zuzana Čaputová je akuratnje ta wosoba, kotraž zamóže Słowaksku z krizy wjesć.“
Dźěći splažnje kubłać abo nic?
Pólska debatuje wo namjetach Waršawskeho wyšeho měšćanosty
Waršawa. Nowy Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski zbudźa z jednej ze swojich prěnich naprawow w zastojnstwje wulke zadźiwanje a chětro razne reakcije. Před dnjemi je připowědźił, zo chcył skupinu homoseksualnych muži a žonow kaž tež transseksualnych přichodnje skutkownišo před poniženjemi škitać. Ludnosć chce wón lěpje informować wo „splažnej mjeńšinje“, kotraž wučinja po jeho słowach dźesać procentow wobydlerstwa Waršawy. Powołujo so na poručenje Swětoweje strowotniskeje organizacije chcył 47lětny Trzaskowski zarjadować škitane přebywarnje, do kotrychž móhli sej jenakosplažni wućeknyć. Nimo toho planuje specielne zetkawanišća za nich. Swoje předstawy na dobro splažneje mjeńšiny je do tak mjenowaneje „Waršawskeje deklaracije“ spletł. W njej sej wón mjez druhim žada, zo měli w šulach dokładnišo wo jenakosplažnosći informować. Hižo w pěstowarnjach dyrbjeli z tym započeć, najpozdźišo mjez štyrilětnymi.
Słowakska wo pjenjezy USA njerodźi
Bratislava (dpa/SN). Słowakske zakitowanske ministerstwo w Bratislavje je jednanja z USA wo pjenježnu podpěru za ponowjenje dweju wojerskeju lětanišćow přetorhnyło. Plan, 105 milionow dolarow do ponowjenja lětanišćow w Sliaču a Kuchyňa inwestować, njeje njesebičny, ale twori zakład noweho wojerskeho zepěranišća USA w Słowakskej, kotraž je čłon NATO. To je „wohroženje resp. wobmjezowanje suwerenity Słowakskeje republiki“, rěka w pisomnym wopodstatnjenju zakitowanskeho ministerstwa. Rozsud je w rjadach opozicije a w opoziciskich medijach raznu kritiku zbudźił.
Ruskej přichilena Słowakska narodna strona bě jako druha najsylniša knježerstwowa strona hrozyła, zo koaliciju ze socialdemokratami skónči, dyrbjeli-li woni pjenježnu pomoc USA přiwzać. Zwada bě koaliciju dny dołho rozdwojiła. Předewšěm wot socialdemokratow nastajeny wonkowny minister Miroslav Lajčák je so za to zasadźał, pjenjezy USA w Słowakskej zasadźić. Srědki chcychu z fondsa k skrućenju wuchodneje flanki NATO wzać.
Wobkuzła-li Ukrainjanow komikar?
Korespondentka čěskeho dźenika Mladá fronta Dnes w Kijewje sposrědkowa čitarjam jěro-styskniwy trysk, kotryž tuchwilu po Ukrainje kursěruje: „Dotal smy přeco seriozneho čłowjeka za prezidenta wolili, stajnje je pak to z nim k Rakecam jěło; čehodla tónkróć njewolić komikarja a hladać, kak wěcka z nim wuńdźe.“
Z komikarjom je dźiwadźelnik Wolodimir Zelenskij měnjeny. Jeho znaja Ukrainjenjo mjez druhim z telewizijneje komedije, w kotrejž wón rólu „prezidenta“ hraje. Nětko wšak docyła njeje wuzamknyć, zo jemu rólu woprawdźiteho prezidenta napołoža. Steji dźě Zelenskij w naprašowanjach za faworitami z wotstawkom na čole. „Znajmjeńša by to raz něšto nowe było, hórje njemóže přińć“, cituje korespondentka nahlad 23lětneje Julije z naprašowanja. „Pola Porošenka a Timošenko wěmy z wěstosću, zo wjele lubitaj, ale ničo njespjelnjataj“, wona Julija dodawa. „,Čorny kóń‘ lětušich wólbow čerpa přichilnosć hłownje z frusta a njedowěry do politiskich elitow“, korespondentka nowiny Dnes konstatuje.
Čěski premier USA wopytał
Třinaćo nastupja k wólbam
Biblioteka je hódna městnosć, wo Bartoszewskim powědać
„Władysław Bartoszewski Spjećowanje–dopominanje–wujednanje“ je titl pućowanskeje wustajeńcy, kotraž je wot minjeneho pjatka w Zhorjelskej měšćanskej bibliotece přistupna. Po Berlinje, Magdeburgu, Hamburgu a Drježdźanach je tale zawěsće tež Serbow zajimowaca ekspozicija nětko w tym měsće widźeć, hdźež bě Bartoszewski (1922– 2015) w lěće 2002 Myto Brücke-Most městow Zhorjelca/Zgorzeleca přijał.
Zhorjelc (SN/at). Jadriwe a wuprajiwe su informacije wo stawiznarju, publicisće a politikarju, kiž ćerpješe w koncentraciskim lěhwje Auschwitz, kotrehož běchu w Ludowej Pólskej antikomunistiskeho zmyslenja dla do jastwa tyknyli, pozdźišeho wonkowneho ministra w knježerstwomaj Józefa Oleksyja a Jerzyja Buzeka, a wo lawreaće Myta Brücke-Most.
