Wzajomnosć V4 a Němskeje wobkrućena

wutora, 12. februara 2019 spisane wot:
Bratislava (ČŽ/K/SN). Powšitkownu kedźbnosć zbudźace wobdźělenje němskeje kanclerki Angele Merkel (CDU) na njedawnym zetkanju ministerskich prezidentow statow Visegrádskeje štyrki w słowakskej stolicy je wočiwidnje wobkrućenju kruteje wzajomnosće akterow słužiło, a to njehladajo na njemało diferencow w jednotliwych naležnosćach. Najwažniši wuslědk zhromadneho schadźowanja je mysl kooperaciskeho projekta krajow V4 Čěskeje, Słowakskeje, Pólskeje a Madźarskeje kaž tež Němskeje, z kotrymž měło so Marokku skutkownje pod pažu přimać. Słowakski premier Peter Pellegrini a jeho čěski kolega Andrej Babiš­ po zeńdźenju na nowinarskej konferency zwurazništaj, zo chcedźa na te wašnje k rozrisanju nutřkownych přičin migracije přinošować. Z Marokka přichadźa dźě najwjace ilegalnych migrantow do Europy. Kanclerka Merkel přispomni: „Chcemy tak signalizować, zo budźemy za přewinjenje přičin migracije hromadźe dźěłać.“ Wobdźělnicy zeńdźenja wobkrućichu mjez druhim wuznam sobu­staw­stwa w NATO kaž tohorunja trěbnosć zesylnjenja wěstoty Europy.

Nowa „čerstwa“ strona

pjatk, 08. februara 2019 spisane wot:

Politiske hibanje Nalěćo hižo nětko z wjele přiwisnikami w Pólskej

Waršawa. W pólskej politiskej krajinje připowědźeja so změny. Wot minjeneje njedźele eksistuje w kraju nowa politiska strona. Hibanje „Nalěćo“ nawjeduje bywši wyši měšćanosta sewjeropólskeho Słupska Robert Biedroń. 42lětny charismatiski politikar ma po wšěm kraju hižo tójšto přiwisnikow. Biedroń je homoseksualny a bydli z partnerom. Najebać to ma „Nalěćo“ dobre šansy, sej při wólbach sejma w nazymje 15 procentow hłosow wolerjow zdobyć a so tak z třećej najsylnišej politiskej mocu stać, kaž woprašowanja zwěsćeja. Sebjewědomy Biedroń chcył so přiwšěm z ministerskim prezidentom kraja stać, kaž wón připowědźi.

Wubědźowanje wo „złoty pječat“

pjatk, 08. februara 2019 spisane wot:

PIWOWY FESTIWAL dožiwjeja České Budějovice. Unikatne zarjadowanje w „stolicy plzenskeho“ traje wot 11. do 16. februara. Na wšěch 250 piwarnjow prezentuje tam znajmjeńša 1 200 pokazkow „chmjelowych juškow“. Na festiwalu, kiž přewjedźe so po dwěmaj lětomaj njewšědneho rozměra dla zaso na wusta­jenišću, pruwuje nic mjenje hač 450 čěskich kaž tež wukrajnych degustatorow (woptawarjow) poskićene mustry a spožči w 33 kategorijach Złoty piwowy pječat. Wuznamjenjene mustry wubědźuja so potom wo hłowne myto – Swětowy piwowy pječat za najlěpše piwo jednotliwych družin. Zjawnosći je festiwal wot 14. hač do 16. małeho róžka přistupny. Wopytowarjam toča tele dny w 30 kioskach plzenske, swětłe, ćmowe, miksowane, sadowe, prosće cyłu swětowu pa­letu. Po informacijach direktora festi­wala Aloisa Srba wobdźěla so na wubědźowanju wo „złoty pječat“ nimo wšitkich znatych a mjenje znatych piwarnjow kraja tajke z Brazilskeje, Chile, Mexika,­ Ruskeje, Japanskeje, Belgiskeje, USA, Irskeje, Italskeje, Španiskeje, Nižozemskeje, Pólskeje, Ukrainy, Awstriskeje, Madźarskeje a prěni raz tež z Israela a Chorwatskeje.

Rekord z awtami

štwórtk, 07. februara 2019 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Rekordne mnóstwo wosobowych wozydłow su čěske awto­twornje w minjenym lěće zhotowili. Na wšěch 1 437 000 eksemplarow je w štyrjoch kwartalach z nich wujěło. Tak je so produkcija jězdźidłow porno lětu 2017 wo 1,7 procentow zwyšiła. Najwjetša awtofabrika­ kraja, Mladoboleslavské pře­dewzaće Škoda Auto, móžeše produkciju samo wo 3,3 procenty stopnjować a nadźěła 886 103 wozydłow. Eksport woso­bowych­ jězdźidłow přiby wo dwaj procentaj, mjeztym zo wotbytk na domjacych wikach wo 1,7 procentow spadny. Tole wozjewja powěsćernja čtk, powołujo so na prezidenta Zjednoćenstwa awto­mo­biloweje­ industrije Bohdana Wojnara. Po jeho hódnoćenju su awto­twornje ze sylneho naprašowanja w rjedźe krajow Europskeje unije profitowali, zdobom pak so na hranicy swojich kapacitow pohibowali. Produkcija awtobusow přiby wo 5,6 procentow. Wot januara hač do decembra 2018 zhotowichu 4 890 wozow. Z nich naprodukowa firma Iveco jako najwjetši producent sama 4 283, zwyšo produkciju wo 4,4 procenty. Jenička twornja motorskich, Tynecka Jawa, zmontowa 1 493 mašinow, štož je 162 wjace hač lěta 2017.

Waršawa (dpa/SN). Jako reakciju na mjasowy skandal w jednej z pólskich rězarnjow howjadow přepytuja fachowcy komisije Europskeje unije nětko na městnje. Delegacija z Brüssela chce pjeć dnjow zhromadnje ze zamołwitymi w Pólskej połoženje analyzować, zdźěli nawoda pólskeho weterinarneho dohladowanskeho zarjada Pawel Niemczuk wčera we Waršawje. Tak planuja kontrole weterinarnych zarjadow a rězarnjow. Za měsac ma wotpowědna rozprawa předležeć, rěčnica europskeje komisije w Brüsselu doda.

Pozadk su informacije pólskeho powěsćoweho sćelaka TVN24 wo skandaloznych praktikach w rězarni we wojewódstwje Mazowieckie. W mjeztym za­wrjenym zawodźe su pječa w nocy chore zwěrjata tajnje rězali. Po informacijach zamołwitych su po tym znajmjeńša 9,5 tonow howjazeho mjasa w Pólskej a druhich krajach EU rozdźělowali. Komisija EU z tym liči, zo je znajmjeńša 15 krajow potrjechenych. K nim słušeja po dotalnych přepytowanjach nimo Pólskeje tež Němska, Francoska, Španiska, Grjekska, Estiska, Finska, Madźarska, Letiska, Litawska, Rumunska, Słowakska, Šwedska, Čěska a Portugalska.

Šef TVU pušćeny

srjeda, 06. februara 2019 spisane wot:

Kijew (ČŽ/K/SN). Rada za rozhłós a telewiziju Ukrainy je generalneho direktora zjawno-prawniskeje telewizije Zuraba Alasanija wotsadźiła. Za zawrjenymi durjemi su jemu wumjetowali, zo je w telewiziji dopušćił „mylny princip wottorhnjenja wot mocy, wjeducy hač k wotpolitizowanju informacijow“.

Posledni hórnik wuchowany

pjatk, 01. februara 2019 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Čłonojo wuchowanskeje słužby w Pólskej su poslednjeho hišće zhubjeneho hórnika namakali, za kotrymž běchu po střasenju zemje hišće pytali. Muž bě w hórniskej mašinje zasypany, hórniske předewzaće Polska Miedz w Polkowice njedaloko Wrocławja zdźěli. Jako wuchowarjo nastroj wot rozwalinow wuswobodźichu, jim hórnik sam napřećo přińdźe. Tak su wšitkich 14 nachwilnje zhubjenych hórnikow wuchowali. Podkopki běchu so wutoru po střasenju zemje sypnyli. Za čas njezboža bě 32 dźěłaćerjow w podkopkach. 14 z nich so zranichu, jedyn ćežko. Střasenje we hłubokosći 770 metrow měješe po informacijach geologow sylnosć 4,6.

Afera twarskich planow nawody pólskeje knježaceje strony PiS dla

Waršawa. Liberalne pólske medije nje­znaja tele dny hinašeje temy hač aferu nastupajo naročne twarske plany předsydy knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosława Kaczyńskeho. Muž, kiž bě so swojim krajanam wjele lět jako skromny čłowjek prezentował, kiž nima ani swójske konto, kiž bydli w starym domje a kiž jězdźi priwatnje staru škodowku, pokazuje so nětko jako překlepany twarski předewzaćel. Afera móhła mócnemu Kaczyńskemu pak tež politisce zeškodźeć.

Nowina Gazeta Wyborcza bě minjenu wutoru jako prěnja nahrawanja tajnych rozmołwow wozjewiła, kotrež bě Kaczyński loni w awgusće w swojim běrowje we Waršawje wjedł. Tam wuradźowaše wo swojich planach, wosrjedź Waršawy hoberskej dwójnej wěži natwarić dać, kotrež wón sam K-tower mjenuje.

Skoćo mudre abo zbožo měło?

pjatk, 01. februara 2019 spisane wot:

KRIMINALITY je w Čěskej loni znowa mjenje było, a to wo 4,9 procentow. Po­licija zregistrowa 192 405 chłostajomnych njeskutkow. Před pjeć lětami bě tajkich­ 325 400 było a před lětdźesatkom 340 800. Wujasnić móžeše policija 105 710 złóstnistwow, štož je 54,9 procentow wšěch padow. Přez chłostajomne počinanja nasta škoda we wysokosći ně­hdźe 18 miliardow krónow (přibližnje 706 milionow eurow). Z pokutami resp. procesami docpěchu policija a statne rěčnistwa wunošk 7,9 miliardow krónow (ca. 319 milionow eurow). Najwjetši dźěl deliktow bywaja přeńdźenja na swój­stwje. Zadobywanjow do bydlenjow a chěžow kaž tež padustwow je było 98 670 a z tym 9 827 mjenje hač 2017. Nało­žowanja namocy zregistrowa policija 15 553 padow, z kotrychž je 116 mordarstwow było, 30 mjenje hač 2017. Přiběrali su wo 12,4 procenty moralne njeskutki kaž wumocowanje, seksualne znjewužiwanje a dźěćaca pornografija, kotrychž je cyłkownje 2 655 było. W 24 387 padach jednaše so wo hospodarske delikty.

Europu njepačić

štwórtk, 31. januara 2019 spisane wot:

Wien (ČŽ/K/SN). Něhdyši čěski premier Václav Klaus je na konferency com.sult w awstriskej stolicy před tym warnował, Europu pačić do „wuchoda a zapada“. „Mój kraj njeje mjenje Europa hač za­padne staty, kaž Irska“, zwurazni Klaus w swojim přednošku „Mjez wuchodom a zapadom – přichodna róla Europy“. Rusku­ mjenowaše wón w tym zwisku „wažneho hrajerja“ za EU.

Nastupajo brexit­ čěski politikar wobžaruje, zo w jednanjach mjez Europskej uniju a Wulkej Britaniskej njeknježi dosć „zhromadneho dźěła“. Kritizował je wón znowa tež zrěčenje wo wušim zhromadnym dźěle mjez Francoskej a Němskej.

Na konferency com.sult diskutowachu prominentne wosobiny z najwšelakorišich krajow dwaj dnjej wo centralnych politiskich kaž tež hospodarskich wu­žadanjach a wo móžnosćach Europy. Tak je awstriska wonkowna ministerka Karin Kneissl w swojej narěči napominała, zo měła Europa w poćahach k USA a Chinje swoju „globalnu rólu“ zesylnić. Konferenca měješe podtitl „Wienski kongres“ we wočiwidnym přirunowanju z wu­znamnym historiskim zetkanjom europskich di­plomatow po Napoleonskich wójnach 1814/1815.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND