Ludowe nakładnistwo Domowina poskića tučasnje we wšelakich předawarnjach pisane wudaće „Dźesać mojich porsćikow“. Kniha za 9,90 eurow je zestajenka Lydije Maćijoweje. Mjeno awtorki błyšći so prěni raz na wobalce nowostki. Z jeje pomocu nasta wulkotny wuběr hrow, hrónčkow a wuličenkow. Našła bě je w pěstowarnjach, we wobłuku maćernych kružkow abo při naprašowanjach w přiwuznistwje a přećelstwje. Na cyłkownje 21 stronach předstajene su moderne kaž tež hižo staroznate linki kaž „Myška běži dźěrku pytać“ za ćěšenki, małe dźěći a wězo tež za wšěch druhich zajimcow. Někotrym budźe te abo tamne hrónčko z němčiny znate, kaž na přikład klasikar „Himplašk a pimplašk“. Lóštne hrónčka wabja do zhromadneje zabawy a pohibowanja: porsćiki, humpawa – wšitko je prašane. Tak njejedna so tónkróć wo ryzy předčitanski eksemplar.

Pokazuja 74 jónkrótnych akwarelow molerja Carla Graeba wo Mužakowskim parku

Železny pućnik pokazuje do směra na Zhorjelc a Budyšin. Po zdaću steješe tón njedaloko dźensnišeho železniskeho mosta na juhu Mužakowa. Na čole debitaj jón symbolej króna a law princa Friedricha von Oranien-Nassau. Princ Friedrich Nižozemskeje bě wot lěta 1846 do 1881 wobsedźer stawneho knjejstwa Mužakow z parkom a hrodom. Před pućnikom bachtaja tři žony w swjedźenskej Mužakowskej drasće po lětnim zliwku. Motiw je jedyn ze 74 akwarelow „Mužakowskich pohladow“ molerja architektury jewišćow, dekoracijow a krajiny Carla Graeba (1816–1884), kotrež su hač do 31. oktobra we wosebitej wustajeńcy Noweho Mužakowskeho hrodu „Něžna lochkosć barbow“ widźeć.

Kaž připadnje tež Serbowki zapopadnył

W tutej kolum­nje powědaja štyrjo redakciji SN znaći mjezynarodni awtorojo, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich­ nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych­ mjeńšin.

Bě december 2007. Prof. Wink bě w Africe, na južnej kromje Sahary, konkretnje w Nigeru. Wot słónca zapleńčene město Ayourou bě na dnju wikow z ludźimi přepjelnjene. Žony rozšěrjachu swoje stejnišća a wikowachu z drjewom a pisanymi matami. Pódla nich prezentowachu rjemjeslnicy, kotrychž mjenowachu kowarjow, swoje błyšćace metalowe wudźěłki.

Zazběh to traš wulkotneho dnja.

Anton Nawka

„Kniha“ je jara wažny instrument kulturneho a dźensa poprawom wšeho dźěła. Tuž ju jara trjebamy a trjebajmy! Ale nic wopaki, kaž husto słyšu (zo mje hižo wuši bolitej!) a čitam (zo so mi před wočomaj pisanić póčnje). Haj, psejskorženo, z „knihami“ so přewjele hrěši. Na přikład rěči něchtó wo tym, kak rjane knije my dźensa mamy. Ma pak rěkać: Mamy rjane „knihi“! (Zmylk je z toho nastał, zo je „i“ w pluralu přeměniło swojeho susoda „h“ na „j“: potom knije ...; podobnje stawa so, hdyž něchtó njerodnje rjeknje, zo pojědźe bórze „do Praj“ – město: „do Prahi“; tu je tež kónčne „i“ skutkowało na předchadźace „h“.)

Tu nětko wšě prawe formy „knihi a knihow“: Singular: Nowa „kniha“ je wušła. – Płaćizna tuteje „knihi“ njeje wysoka. – „Knize“ su wobrazy přidate. – Kup sej tež „knihu“! – Spřećel so „z knihu“! – Změješ „w knize“ dobru přećelku.–

Plural: „Knihi“ njejsu wšě jenak wažne. – Tajkich „knihow“ mamy mało. – Njedaj tutym „kniham“ plěsniwić! – Ale hladaj sej tele „knihi“ derje. – Štó so nad tajkimi „knihami“ radował njeby? – W tajkich „knihach“ namakaš wjele zajimaweho. –