Najwažniša lětuša edicija LND drje je nowostka „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“.­ „Předležacy zběrnik předstaja wuskutki Wittenbergskeje reformacije na Serbow“, pisa wudawaćel, serbski superintendent Jan Malink, w předsłowje. K wuznamnej róčnicy wudaty zwjazk ma 19 dwurěčnych přinoškow,­ kóždy króć najprjedy w němskej a po tym w serbskej rěči, dwójce w delnjoserbšćinje.

Wudawaćel je ze štyrjomi nastawkami zastupjeny. W teksće „Luther, Melanchthon a Serbja“ wěnuje so Malink reformatorej Lutherej, jeho najwušemu sobuwojowarjej Melanchthonej a jeju poćaham k našemu ludej. Čitar zhoni znate fakty, zo njeje Luther ženje w Serbach był, zo njeje so ani za ani přećiwo serbskemu přełožkej biblije wuprajił, kaž běchu to někotre serbske wosobiny w zašłosći twjerdźili. W swojich priwatnych rozmołwach za blidom pak bě, kaž na druhe ludy tež, hrubje na „Wendow“ swarjeł. Derje je, zo Malink rozłoži, što je Luther­ pod „Wendami“ zrozumił. Melanchthon pak měješe lěpši poměr k Serbam a dalšim Słowjanam, wšako bě jeho přichodny syn Kaspar Peuker Serb z Budyšina.

Na mnohich městnach kuzło łužiskich jutrow sylnje skutkowało

Jutry 2017 su nimo a z wotběhom su zawěsće wšitcy spokojom. Přede­wšem 1 564 křižerjow serbskich a dwurěčnych procesionow kaž tež dalši­ jutrowni jěcharjo we Wóstrowcu a Cerkwicy bě zwjeselene. Jónu,­ zo je wšitko bjez wjetšich njezbožow wotběžało, a zdobom, zo bě wjedro lětsa – hač na mjeńše wuwzaća – jara dobre. A to byrnjež wjedrarjo něšto­ cyle hinaše wěšćili. Tule je kuzło łužiskich jutrow sylnje skutkowało a dobremu poradźenju přinošowało.

Skutkowało je tež wozjewjenje poselstwa wo zrowastanjenju Chrystusa přez křižerjow na konjach na přichwatanych hosći. Wopytowar z Plessy pola Elsterwerdy, kotryž wobdźiwaše křižerjow ze swojej pře­ćelku lětsa prěni króć, rjekny, zo běchu tole za njeho najrjeńše jutry, kotrež­ bě hdy dožiwił. Runje tak skutkowaše po wšěm zdaću kuzło łužiskich­ jutrow na Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopa Heinricha Timmereversa,­ kotryž dožiwi křižerjow w Radworju a Budyšinje. Chětro emocionalnje dźakowaše so wón serbskim mužam za spjelnjenje nadawka­ na wutornej dźaknej Boži mši w Róžeńće.

Serial Serbskich Nowin w jubilejnym lěće reformacije4. dźěl

Po wozjewjenju swojich 95 tezow nazymu lěta 1517 wuda Martin Luther wšelake spisy, w kotrychž swoje žadanja konkretizowaše a ideje zjimaše. Jedne z najwažnišich pismow tohole časa je jeho spis „Na křesćanske zemjanstwo němskeho naroda wo polěp­šenju křesćanskeho stawa“ w lěće 1520. Polěpšenje křesćanstwa měło so, tak Martin Luther, w prěnim rjedźe přez znajomosć Božeho słowa mjez wšěmi křesćanami stać. – Tute nam dźensa snadź samozrozumliwe žadanje spowali cyły srjedźowěkowski cyrkwinski a towaršnostny porjad a wjedźeše k wulkej kubłanskej reformje. Njezměni so jeno wobsah kubłanja, ale tež šulstwo same wot uniwersity přez gymnazije hač k wjesnemu šulstwu.

Wona pochadźa z lěta 1817. Wo tym swědči posudk Berlinskich dendrologow. „Něhdy su fararjo ze swojimi swójbami w bróžni žito a picu składowali, zdźěla tež drobny skót a syno“, powěda Daniel Jordanov, wot lěta 2007 farar ewangelskeje wosady Wochoza-Hamor, wo farskej bróžni. We Wochozach je wona jenička zachowana kładźita bróžnja a jedne z najstaršich twarjenjow we wsy. Dokelž je wona tajka swojorazna a wosebita, chcedźa ju wuchować a přichodnym generacijam zachować, praji wjesny předstejićel Mario Weier.

W 1990tych lětach je wosada třěchu ponowić dała. W bróžni bě skład wosady. Towarstwo wjesnych žonow tam słomu sušeše, z kotrejež kóžde lěto króny nastawachu. Před šěsć lětami zrodźichu prěnje ideje, bróžnju dołhodobnje zachować a w njej wjesne stawizny runje tak dokumentować kaž serbsku rěč a kulturu. W decembru 2014 załožichu towarstwo Wochožanska Šwjelowa bróžnja. Wone dopomina na rěčespytnika, teologu, redaktora­ a slawista Bogumiła Šwjelu (1873–1948), kiž bě wot 1908 hač do 1913 farar we Wochozach.

Wjele idejow