Christian Stoppel z Horow pola Wojerec je so loni třeći raz z wuchodosakskim mištrom w awtocrossu Trabantow stał. Přichodnje zwaži so wón na jězdźidło formule 3.

Wotewrjene bě cyłkowne hódnoćenje hač do kónca. „W poslednim wubědźowanju drje mějach 19 dypkow předskoka. By-li pak awto wupadnyło, by prěnje městno zhubjene było“, měni Christian Stoppel z Horow. Na lońšich wuchodoněmskich mišterstwach w awtocrossu Trabantow hač do 600 kubiknych centimetrow je wón swój titul zakitował a so po lětomaj 2008 a 2015 třeći raz z wuchodoněmskim mištrom stał. „Smy wšitcy přewšo zbožowni“, 30lětny podšmórnje, „móžachmy tónraz bjez wjetšich wupadow­ jězdźić.“ Po měnjenju nana Dietera Stoppela su za to přez lěta nazhonjenja trěbne. Přiwšěm měni Christian Stoppel, zo so kóžde wubědźowanje pola nule započina.

Serial Serbskich Nowin w jubilejnym lěće reformacije1. dźěl

Na historiski podawk Lutheroweje reformacije před 500 lětami spominamy lětsa w Němskej z mnohimi zarjadowanjemi, mjez nimi budźe pjatnaće ze serbskim podźělom we Łužicy. W Sakskej je so jubilejne lěto reformacije na Třoch kralow 6. januara ze swjedźenskimi kemšemi w Budyskej cyrkwi swj. Pětra zahajiło. Serbsce porěčeštaj tam superintendent Jan Malink kaž tež sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU). Wužiwanje serbšćiny na swjatočnosći měješe tež symboliski wuznam, wšako bě žadanje Martina Luthera – swjećić Bože słužby w maćeršćinje – wažnje k sylnjenju serbskeje rěče w cyrkwi a rozsudnje k wuwiću serbskeho pismowstwa přinošowało. Lětsa budźe prěni króć reformaciski swjedźeń 31. oktobra po cyłej zwjazkowej republice swjaty dźeń.

Što rěka reformacija?

Nimale poł lětstotka w SLA

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:

Kónc hrajneje doby so Wolfgang Frister na wuměnk rozžohnuje

„Mam samsny dźeń narodniny kaž Jurij Winar, sobuzałožer a prěni intendant Serbskeho ludoweho ansambla“, rjekny mi Wolfgang Frister hižo při telefonje, jako wučinichmoj sej termin za rozmołwu. Loni 24. nowembra je wón 65ćiny swjećił, a kónc hrajneje doby skónči so za njeho nimale poł lětstotka trajaca doba sobuskutkowanja w SLA.

Zo je so 1968 jako chórowy spěwar-elewa w SLA wukubłać dał – zhromadnje z Jurjom Łušćanskim a dr. Měrćinom Wałdu –, k tomu bě tež Jurij Winar přinošował. „Tehdy dyrbjach wolić mjez dźiwadłom a ansamblom. Winar je mi jako solidnu bazu SLA poručił, a tak sym so za puć w ansamblu rozsudźił“, Wolfgang Frister powěda. Jasne bě, zo chce so z spěwarjom stać. Hudźba dźě w staršiskim domje wulku rólu hraješe. Pola dźěda bě wón na klawěrje hrać nawuknył, nan bě wučer za hudźbu w Ohornje, hdźež je Frister tež wotrostł.

Wot techniki hač k dirigatej

Rentnar a što potom? – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanja přiwzać (5)

Někotři njemóža so tohole časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo žiwjenje abo starosće, to ze seriju „rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.

Helmut Schippel je ludźom Njebjelčanskeje gmejny derje znaty, hdźež je předewšěm za čas wuměnkarstwa čestnohamtsce skutkował a wjele projektow přewodźał. W februaru zahaji wón nowy žiwjenski wotrězk w Berlinje, a to priwatnych přičin dla.

Ptači kwas je moja žadosć ...

pjatk, 27. januara 2017 spisane wot:

Wutrobny dźak za wšu prócu

Žadosć za ptačim kwasom mějachu lětsa znowa mnohe dźěći. Kak hewak měli sej wulku ličbu hosćinow po wšej Łužicy rozjasnić. A to scyła hišće wšitke njeběchu. Malešanska a Němčanska pěstowarnja wuhotujetej swojej njedźelu popołdnju w Budyšinku a Němcach. Myšečanske kubłanišćo swjedźenjuje 1. februara w Haslowje.

A radosć z kwasowanja nimaja jenož dźěći, ale tež jich starši, dźědojo a wowki. Wšojedne hač w Budyšinje, Kulowje, Rakecach, Njebjelčicach, Wotrowje, Čornym Chołmcu, we Worklecach, Wotrowje abo na Horach. Wšudźe běchu žurle tež lětsa zaso derje wopytane. Zdźěla samo městna njedosahachu.

Derje, zo takle swoje herbstwo hajimy. Dźěći z nim wotrostuja, maja nałožki za swoje a je po­z­dźišo tež cyle samozrozumliwje pěstuja. Ze swojimi ptačokwasnymi postrowami rozšěrjeja zdobom wědu­ wo našim ludźe po wšěm swěće. Wšako je tajki wosebity kwasny ćah z tradicionalnej narodnej drastu rjany fotowy motiw mnohim žurnalistam a mnohim nowinam kraja kaž tohorunja wukraja přičina, wobraz wo serbskim nałožku wozjewić.

Po tym zo bě Serbski ludowy ansambl – chór, orchester a balet – minjeny kónc tydźenja swój program „Dejmantne a hinaše ptački“ w Choćebuzu, Hochozy a Nowej Niwje wuspěšnje předstajił, móža jón kwasarjo dźensa w Radworju, jutře w Slepom a njedźelu w Kulowje dožiwić. Na wotpowědnje spřihotowanym jewišću wuhladaće wuměłcow SLA stajnje w prawej swěcy. Hudźbnicy, chór a braška su derje słyšeć. We wotměnje ze spěwarjemi temperamentni rejwarjo publikum zawjeseleja.

Serbski ludowy ansambl je jeho doma

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Zdźěrjan Tobias Rucha Stara so za jewišćom wo prawy programowy wotběh

Zetkam jeho na žurli Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje. Hromadźe z koleginu Kristinu Neradowej sćěhuje 51lětny Tobias Rucha probu za dohodowny program „Patoržica so bliži“. Chór SLA zwučuje runje z komornym orchestrom pod nawodom Dietera Kempy spěw „Přadła je Marja“. Na generalce dźiwa dirigent hišće raz na wšě móžne maličkosće, zo bychu chórisća a hudźbnicy pěseń wuměłsce korektnje přednjesli. Inspicient a čłon KBB – wuměłstwoweho zawodneho běrowa SLA – wobkedźbuje programowy wotběh a pisa sej wšelake noticy, na čož ma pozdźišo za jewišćom dźiwać a kedźbować.

Wjerch Herrmann Pückler-Mužakowski (1785–1871) słuša do najwuznamnišich wosobinow Łužicy, wšako bě wón sławny twórc parkow, rady čitany­ pućowanski spisowaćel a swětodundak. Rěkachu jemu tež „zeleny wjerch“, a wo nim bu tójšto knihow napisanych. Pückler bydleše w Mužakowje a pozdźišo w Rogeńcu pola Choćebuza wosrjedź serbskeho ludu, na čož pak awtorojo­ spisow wo nim njedźiwaja. Tohodla je z wulkej zasłužbu Choćebuskeho muzejownika Wernera Měškanka, zo je jara dokładnje a wobšěrnje wo poćahach wjercha a jeho prjedownikow k Serbam slědźił a wo tym tule předstajenu jara­ zajimawu knihu w delnjoserbšćinje spisał. Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu Choćebuz wuda loni 114 stron wopřijacy wysokoformatny spis.

Młodźi awtorojo pod lupu (wzaći)

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Paternoster 7 w Ludowym nakładnistwje Domowina wušoł

Mjeztym hižo sedma zběrka tekstow młodych awtorow Paternoster, kotraž je spočatk decembra w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła, skići wospjet zajimawy kaž tež wjele lubjacy zarys tworjenja serbskeho pisaceho dorosta. W sydom tematisce, to pak njedogmatisce, potajkim skerje njekruće rjadowanych wotrězkach namaka so někotražkuli wuměłska chłóšćenka načasneje lyriki a krótkoprozy.

Mnohe nabožiny tam zasydlene byli

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:

Pjeć lět w Syriskej mjeztym surowa wójna howri. Nimo hoberskeje ličby čłowjeskich woporow niča tam tež lěttysacy stare kulturne herbstwo. Kajke kulturne pokłady to su a čehodla to nas tak­ hnuje, wo tym je so młoda Chróšćanka Marija Suchec rozmołwjała z něhdyšim direktorom Muzeja za islamske wuměłstwo w Berlinskim Pergamon­owym muzeju prof. dr. Clausom-Peterom Haasu, kiž je 15 lět archeolo­giske wurywanja w Syriskej nawjedował.

Čehodla je politiska situacija w Syriskej tak eskalěrowała?

Prof. Haase: W kraju přez lětdźesatki diktatura knježi, a jenož jednotliwcy z toho­ profituja. Z wulkim přirostom ludnosće wuwi so socialna a hospodarska njerunosć. Nětko so tež ekstremistiske skupiny nutř měšeja.

W medijach słyšimy, zo niča tam kulturne pomniki a rubja muzealne objekty?

nowostki LND