Egyptowski rejwar „star“ swjedźenja w Hochozy był
Po Janšojskim lětnim swjedźenju loni w awgusće je Delnja Łužica nětko dalši wjeršk w serbskim kulturnym a Domowinskim žiwjenju dožiwiła. Z mnohich skupin a towarstwow župy Delnja Łužica přichwatachu ludźo do Hochozy na zarjadowanje folklorneho festiwala „Łužica“. Mnohe holcy a žony běchu so k tej składnosći zhotowali serbsku narodnu drastu – dźěłansku a swjedźensku. K nim słušachu młode čłonki Domowinskeje skupiny z Mosta a Barbuka kaž tež zastupjerki tradiciskeho towarstwa ze Žylowka (Merzdorf).
Hochožanski serbski wjesnjanosta Fryco Wojto – na jeho statoku bě tohorunja jewišćo za program spřihotowane – bě po wšěm zdaću najzbožowniši čłowjek na swjedźenju. Wulka próca cyłeje wsy je so wudaniła, a tak bě jemu festiwal najlěpše wabjenje za Serbow, Domowinu a Łužicu, kaž wón zwurazni.
Na jednotliwych dworach a jewišćach su tež lětsa zaso młodźi serbscy žurnalisća Anne Holzschuhojc a Katarzyna Fidek z RBB, Ines Neumannojc z Noweho Casnika kaž tež młody student hudźby Christian Kliem serbsce a němsce moderěrowali.
Horce rozestajenja noweje wěry dla
Serial Serbskich Nowin w jubilejnym lěće reformacije6. dźěl
Budestecy běchu prěnja serbska ewangelska wosada, w kotrejž je hižo 1520 farar Pawoł Bosak ewangelij w maćeršćinje wosadnym prědował a po lutherskim wašnju Bože wotkazanje z woblatkom a winom wudźělał. W Budyšinej podstejacej radnej wsy bě so tuž nowe wěrywuznaće prjedy přesadźiło hač w měsće. Tam bě so wot 1523 w cyrkwi swj. Pětra po lutherskim a 1524 w cyrkwi Našeje lubeje knjenje serbsce prědowało. Lěta 1525 bě wjetšina Budyšanow hižo ewangelska. Zo pak njebychu Serbja k nowej wěrje přestupili, přikaza tachantstwo hižo 1527, zo dyrbi jedyn měšnik w Mikławšskej cyrkwi Serbam stajnje w jich maćeršćinje prědować.
W Budyšinje simultana cyrkej nastała
Jeho kredo je wobstajnje dźěłać, tež druhemu k wjeselu a ...
Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (10)
Někotři njemóža so tohole časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo žiwjenje abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.
Hdyž so za Benom Nowakom doma w Róžeńće prašeš, da jeho tam lědma nańdźeš. Wjetše zbožo maš, podaš-li so do Nowoslic. Po tym zo je tam Šlosarjec mały tykowany domčk z rjanej zahrodu zdźědźił, wón nimale wšědnje w Nowoslicach přebywa. Tež njedawno zetkach jeho tam při rjanym słónčnym wjedrje, jako runje truskalcy šćipaše. Byrnjež ruce połnej dźěła měł, je sej chwile wzał a ze mnu rady pobjesadował. W chłódku stareho twarjenčka so posydnywši wón ze šibałym posměwkom měnješe, „zo wotpočink drje njeje čłowječi mordar“. Z tychle z jeho słowow hnydom wusłyšiš, zo je čas swojeho žiwjenja njepřestajnje pilnje dźěłał.
Woblubowanu kapału SerBeatsobu załožił
21lětny student mašinotwara Daniel Matka po cyłej Němskej jako saksofonist a DJ po puću – jutře budźe Madstep w Chrósćicach
W lěće 2014 je Lejnjan Daniel Matka na Serbskim gymnaziju w Budyšinje maturu złožił. Do pěstowarnje a zakładneje šule chodźeše wón w Pančicach-Kukowje. Dźensa studuje 21lětny mašinotwar w šestym semestrje, a to na Drježdźanskej techniskej uniwersiće. Z přećelku bydli we wysokodomje blisko hłowneho dwórnišća. Připódla wukonja wšelake nadawki za předewzaće energydrinkow RedBull.
Znaty – nic jeno w Serbach – je Daniel jako hudźbnik a DJ. Z dalšimi serbskimi młodymi a nadarjenymi hercami je wón woblubowanu kapału SerBeat załožił. Před štyrjomi lětami su prěni króć jako skupina hudźili, a to na dumpańcy w Prawoćicach. Mnohe serbske młode pory sej kapału rady za swoje kwasne reje skazaja, nic pak jenož. Dožiwichmy SerBeat tež hižo mjez druhim na schadźowance w Budyskej „Krónje“ a na jolkaswjedźenju w Nuknicy. Druhich nadawkow a předewzaćow dla Daniel w skupinje hižo sobu njehraje, wostanje pak dale jeje „čestny čłon“.
Ći najmjeńši drje budu mnohim wopytowarjam folklorneho festiwala ...
„W kraju wjesołych dźěći“ rěka na lětušim XII. mjezynarodnym folklornym festiwalu program, kotryž pokazaja jutře, sobotu, na Krawčikec dworje w Chrósćicach. Akterojo su za njón pilnje zwučowali.
Wzdawa so iniciěrowanych wobrazow
Na wopyće pola fotografikarja Jürgena Maćija w Budyšinje
We Łužicy a zwonka njeje sej jeho jako fachowca na polu fotografiki a dokumentacije chwala. Sprawom bě znaty direktor Zhorjelskich zběrkow za stawizny a kulturu dr. Jasper von Richthofen na wotewrjenju wustajeńcy „Transformacija – Zhorjelc“ Budyskeho fotografikarja loni w awgusće w tamnišim Bibliskim domje rjekł: „Mam Jürgena Maćija za dokumentarista Łužicy.“ Tam je Budyski wuměłc předstajił swoje čorno-běłe fota, kotrež bě w lětach 1980 do 1990, tehdy hišće jako amaterski fotograf, w Zhorjelcu a pólskim Zgorzelecu zapopadnył. Jim je w přehladce – nětko jako profijowy fotografikar – tehdy fotografowane motiwy w nětčišim stawje a jako barbne fota napřećo stajił.
Naročna kniha wotbłyšćuje zašłosć w přitomnosći
Přispomnjenki zajimowaneho lajka k mjenowědnej nowostce
Někotry Serb asociěruje mjeno prof. Waltera Wenzela z jeničkim słowom – mjenowědnik. Wón studowaše slawistiku a anglistiku, wučeše na Lipšćanskej uniwersiće rušćinu a promowowaše a habilitowaše hižo z mjenowědnej tematiku. A mjenowědźe so hač do dźensnišeho swěrnje wěnuje. Podatosć ćěri jeho do archiwow a slědźi tam za mjenami wšelakeho razu, kotrež su słowjanskeho pochada. Namaka je w rumach, hdźež něhdy zapadosłowjanske kmjeny sydlachu a hdźež so nětko hišće serbuje. Publikuje wuslědki w studijach a mnohich přinoškach za fachowe časopisy. Čitaš, zwotkel wone pochadźeja, kak nastachu, što woznamjenjeja a kak so w geografiskim rumje rozpřestrěwachu. Smjerćpilny slědźer njeje škodu měł z procha archiwowych podłožkow.
Čerpa w tworjenju ze zwjazanosćez regionom
Dopomnjenki Kamjenčana Güntera Kerna – bratra mjezynarodnje znateho Georga Baselitza
Serbska wjes Pěskecy blisko Lessingoweho města Kamjenca nazhonja mjez druhim při wustajeńcach mjezynarodnje znateho wuměłca Georga Baselitza wulku kedźbnosć. Móža pak wopytowarjo wustajeńcy Georga Baselitza z tym něšto započeć, hdyž na přikład we Wienje abo w Londonje mjeno serbskeje wsy w titlu wobraza čitaja?
Bych-li so Pěskečanow za Georgom Baselitzom a za wobrazom „Brězowy haj pola Pěskec“ prašał, hač drje bych to někajkeje rozjasnjowaceje wotmołwy dóstał?
Što maja nětko Pěskecy we Łužicy a mjezynarodnje renoměrowany wuměłc Georg Baselitz zhromadneho?
23. januara 1938 narodźi so w Němskich Pazlicach na wjesnej šuli Hans-Georg Kern jako syn šulskeho nawody Johannesa Kerna a jeho mandźelskeje Lieselotty. Nimo staršeje sotry a njeho přińdźech tam 1941 tež ja na swět a dóstach mjeno Günter.
Bohaće z dokumentami pjelnjena publikacija
Knižne polcy ze spisami wo serbskej politice abo politice napřećo Serbam bywaju dźeń a połniše, přewažnje su ze zwjazkami nahladneho wobjima nastajane. Serbski institut je w rjedźe swojich Spisow jako najnowšu ediciju wudał, a to „Deutsche Parteien in der sorbischen Oberlausitz 1945–1953“ Michaela Richtera. Titul zbudźa wćipnosć, wšako jedna so wo čas, hdyž běchu so kolije za poz- dźišu narodnostnu politiku NDR kładli. Ale čini tež wćipny na to, kak abo hač je so awtorej poradźiło, sej při tajkej brizantnej tematice njezalězć do paslow pruda časa, do pruda jednostronskeho zhladowanja. Wězo chceš, sy-li hižo něšto lětdźesatkow we Łužicy žiwy, móhłrjec jako časowy swědk nakrjeslene měć, hač a kajke běchu časowe cezury w nastajenju politiskich stron napřećo Serbam. Žórłow k temje je nětkole dosć a nadosć přistupnych. Richter bě je w bohatej ličbje namakał. Tomu dodał je zapis wosobow a městnow, akterow a městnow politiskeho jednanja. Kaž často, je tež tule tak: Prašenje rěka, kak awtor wšitko do konteksta zarjaduje a tuž, kak wuwažena jeho interpretacija je.
„Čmjeła Hana“wostanje aktualna
Nowosće z NSLDź w hrajnej dobje 2017/2018
Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Budyšin swoju aktualnu hrajnu dobu bórze zakónči, ale wačok dźiwadłowych dźiwow za wulkich a małych přihladowarjow w přichodnej hrajnej dobje je hižo spakowany.
Prěnja premjera noweje hrajneje doby 2017/2018 budźe serbska. Wot 13. septembra budźe dźiwadło ducy po pěstowarnjach a zakładnych šulach a pokaza serbskim a serbšćinu wuknjacym dźěćom wot štyrjoch lět třeće čisło „Čmjeły Hany“, znowa z pjera a w režiji Měrka Brankačka. W prěnjej hrě 2012 powědaše čmjeła Hana wo swojim njezbožu a njenadźatym wopyće w chorowni a w lěće 2015 předstaji swojeho noweho přećela, pinguina Kurta. Tónraz wjerći so wšo kołowokoło pomhanja. „Čmjeła Hana chce pomhać“ rěka titul krucha. Zhromadnje z dźěćimi, wšako je to interaktiwna hra, pyta a praša so čmjeła za zmysłom pomhanja a čehodla to samo wjeselo wobradźa.
